Depremin psikolojik etkileri sürüyor: ‘Bölge sadece betonla değil, ruhsal destekle de kalkındırılmalı’
6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve 11 ili etkileyen zelzelelerin üzerinden iki yıl geçti. Geçen müddette yaralar hâlâ tam manasıyla sarılmadı. Sarsıntıdan en çok etkilenen vilayetlerin başında gelen Adıyaman’da da durum farklı değil… Adıyaman’a ait son durumu Genel Sağlık-İş Adıyaman Vilayet Temsilcisi Hasan Aytemir ile konuştuk.
Kentin, Hatay’dan sonra en büyük yıkımın gerçekleştiği yer olduğunu tabir eden Aytemir “Türkiye’nin en büyük şantiye alanına dönmüş durumdayız” dedi. Hastane acil müracaatlarında intihar teşebbüsü sayısının yüksek olduğuna dikkat çeken Aytemir, “Adıyaman’da artış gösteren bir intihar sayısı var” sözlerini kullandı.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası’nın (SES) ikinci yıl zelzele raporunda ise Kasım 2023-2024 tarihleri ortasında Adıyaman’da 187 intihar teşebbüsü olduğu belirtildi.
‘TAYİN HAKKI TANINMIYOR’
Sağlık işçilerinin sıkıntılar yaşadığını kaydeden Aytemir, “Personel yetersizliği, barınma ve güvenlik üzere sıkıntılarımız var. YÖK’e bağlı sıhhat kuruluşlarında arkadaşlarımıza tayin hakkı tanınmıyor. Bu yüzden evliliğini sonlandırmak zorunda olan arkadaşlarımız oluyor” diye konuştu.
Adıyaman halkının zorluklarla çaba etmeyi sürdürdüğünü belirten Aytemir, “Depremle biz burda geçmişimizi kaybettik. Devletin bile bizden dördüncü gün haberi oldu. Kendi kendimize yetmeye çalışsak da yetemedik. Bunu unutmayacağız, affetmeyeceğiz de…” dedi.
‘YIKIMLAR ÖĞRENCİLERE TRAVMA YAŞATIYOR’
Asbest tozlarının halk sıhhatini tehdit ettiğine vurgu yapan Aytemir, “Halkımızın yüzde yetmişi konteynerkentlerde yaşıyor. Beşerler; yağmurda, konteynerkentlerde naylon brandalarla tedbirler almaya çalışıyorlar. Bu bireylere ruhsal dayanak verilmeli ve bir an evvel kalıcı konutlar yapılmalı” dedi.
Okul etraflarında süren yıkımlara ait de konuşan Aytemir, “Çocuklar o yıkımı gördükçe ruhsal travmalar yaşıyor. Bunlar öğrencilerin okulda olmadığı vakitlerde yapılmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘RUHSAL AÇIDAN DAYANAK GEREK’
Türk Psikiyatri Derneği (TPD) Genel Lider Yardımcısı Prof. Dr. Ejder Akgün Yıldırım da zelzele bölgesindeki ruhsal meselelere ait gazetemize açıklamalarda bulundu. Bölgede ruh sıhhati gereksiniminin karşılanması gerektiğine dikkat çeken Yıldırım, “İnsanların devam eden yaslarının olması, adaletin hala sağlanmaması, barınma sıkıntıları üzere faktörler var. Bu yüzden sarsıntı bölgelerinin ruhsal açıdan desteklenmesi gerekiyor.
Konteynerkent ismi altında birbirini tanımayan insanların bir ortaya getirilmesi, çocukların farklı yerlerden gelip öteki okullarda eğitim görmesi üzere durumlar da zorluk yaratıyor. Zelzele bölgelerinde çocuklar için kreş, yaşlılar için bakım merkezi, aileler için takviye merkezlerine muhtaçlık var” diye konuştu.
Türkiye’de Afet Bakanlığı’na muhtaçlık duyulduğunu da belirten Yıldırım, “Afetler sonrası ruh sıhhati aksiyon stratejisi planlaması da yapılmalı” dedi.
‘KRONİKLEŞMİŞ RUHSAL SORUN’ RİSKİ
Deprem sonrası süreçte intihar kanısı nedeniyle yapılan müracaatlarda artış olduğunu tabir eden Yıldırım, “Bu kıymetli bir bilgi. İnsanların kendini çaresiz hissetmesi, geleceğe ait ümitsizlik… Bunlar yalnızca bir hastalık olarak açıklanamaz. Bu bir gerçeklik. Türkiye, ikinci yılında da olsa bir seferberlik ilan ederek, bölgeyi yalnızca beton olarak kalkındırmak için değil kentlerin tekrardan kent hayatına kavuşması ve insanların kendini burada yaşanabilir hissedebilmesi için projeler üretmelidir. Bunu yapmadığımız sürece kronikleşmiş ruhsal problemlerle karşılaşacağız” sözlerini kullandı.
