3 Mart’ta ne oldu? 3 Mart Devrim yasası nedir? 3 Mart 1924 devrimleri nelerdir?
3 Mart 1924, Türkiye Cumhuriyeti’nin laikleşme sürecinde kritik bir dönüm noktasıdır. Bu tarihte kabul edilen Üç İhtilal Yasası, Osmanlı’nın teokratik yapısından laik Cumhuriyet anlayışına geçişin temel taşlarından biri olmuştur. Pekala, 3 Mart’ta ne oldu? 3 Mart İhtilal yasası nedir? 3 Mart 1924 ihtilalleri nelerdir?
3 MART’TA NE OLDU?
3 Mart 1924 tarihinde Türkiye’yi laikleştiren yasalar olarak bilinen üç değerli yasa kabul edilmiştir. Üç ihtilal yasası, teokratik monarşiden laik Cumhuriyete, çok milletli ve muhtar eyaletli devletten ulusal ve üniter devlete geçişin ve tam manasıyla çağdaş bir toplum olma yolunun en kıymetli etaplarından biridir.
3 MART İHTİLAL YASASI NEDİR?
Osmanlı Devleti’nde birçok dinî ve yabancı hukukun başka farklı uygulandığı çok hukukluluk geçerliyken genç Türkiye Cumhuriyeti Devleti, ülkedeki hukuk birliğini sağlayarak Türk ulusunun yargı egemenliğini teminat altına almış, din ayrımını kaldıran çağdaş laik hukuk nizamını basamaklarla oluşturmuştur. Üç ihtilal yasası, laik demokratik Cumhuriyet yolundaki en değerli basamaklardan biridir.
3 Mart İhtilal Maddeleri (Üç İhtilal Yasası) Nelerdir?
1. Hilafetin Kaldırılması (431 Sayılı Kanun)
Osmanlı’dan miras kalan hilafet makamı kaldırılmış, böylelikle din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır.
Halife Abdülmecid Efendi ve Osmanlı Hanedanı üyeleri yurt dışına çıkarılmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin sadece ulusal egemenliğe dayalı bir devlet olduğu katılaşmıştır.
2. Şeriye ve Evkaf Vekâleti’nin Kaldırılması ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Kurulması (429 Sayılı Kanun)
Osmanlı devrinde din işlerini yürüten Şeriye ve Evkaf Vekâleti (Şeriat ve Vakıflar Bakanlığı) kaldırılmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı kurulmuş ve din hizmetleri devletin kontrolü altına alınmıştır.
Vakıflar, devlet idaresine geçirilerek çağdaş ve merkezi bir sistem oluşturulmuştur.
3. Tevhid-i Tedrisat Kanunu (430 Sayılı Kanun)
Eğitim birliği sağlanmış, medreseler kapatılmış ve tüm eğitim kurumları Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlanmıştır.
Çağdaş, laik ve bilimsel eğitimin önü açılmıştır.
Yabancı ve azınlık okulları devletin kontrolüne alınarak ulusal eğitim siyaseti oluşturulmuştur.
3 Mart 1924 Devrimlerinin Önemi
- Hukuk birliği sağlanmıştır.
- Laik eğitim sistemi benimsenmiştir.
- Din ve devlet işleri birbirinden ayrılmıştır.
- Ulusal egemenlik güçlenmiştir.
