Üç Mart Devrim Yasalarının 101. yılı
3 Mart 1924 tarihinde Türkiye’yi laikleştiren yasalar olarak bilinen üç değerli yasa kabul edilmiştir. Üç ihtilal yasası, teokratik monarşiden laik Cumhuriyete, çok milletli ve muhtar eyaletli devletten ulusal ve üniter devlete geçişin ve tam manasıyla çağdaş bir toplum olma yolunun en kıymetli evrelerinden biridir.
Mustafa Kemal, Sivas Kadısı Hasbi Efendi ve S¸eyh Fevzi Efendilerle. (04.09.1919)
1) 3 Mart 1924 tarihli ve 429 sayılı Şeriye ve Evkaf [Vakıflar] ve Erkânı Harbiyei Genele [Genelkurmay] Bakanlıklarının Kaldırılmasına Dair Kanun’un gerekçesinden:
Bu Devrim Kanunu ile din ve ordunun siyasetin içinde yer alması önlenerek Şeriye ve Evkaf Bakanlığı ile Erkânı Harbiyei Genele Bakanlığı kaldırılmış, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı kurulmuştur. Kanunun birinci hususunda Diyanet İşleri Başkanlığı’nın vazife alanı belirlenmiştir. Buna nazaran hukuksal süreçlere ilişkin kararlar Diyanet İşleri Başkanlığı’nın misyon alanında değildir:
2) Hala yürürlükte olan 3 Mart 1924 tarihli ve 430 sayılı Tevhidi Tedrisat [Öğretimlerin Birleştirilmesi] Kanunu’nun münasebetinden:
‘’Bir devletin genel eğitim ve kültür siyasetinde, milletin his ve fikir bakımından birliğini sağlamak için öğretim birliği en yanlışsız, en bilimsel, en çağdaş ve her yerde faydaları ve hoşlukları görülmüş bir unsurdur. (..) Bir millet bireyleri lakin bir eğitim görebilir. İki türlü eğitim bir ülkede iki türlü insan yetiştirir. Bu ise duygu ve düşünce birliği ile dayanışma hedeflerini büsbütün yok eder. Kanun teklifimizin kabulü durumunda Türkiye Cumhuriyeti’nde bütün bilim kurumlarının bağlı olacakları tek makam Millî Eğitim Bakanlığı alacaktır.
I·zmir Atatu¨rk Lisesi ziyareti
Eğitim sistemindeki teokratik uygulamalar yerlerini ulusal, bilimsel ve laik uygulamalara bırakmış; tarih ve yurt bilgisi eğitimi millileşmiştir. Ezbercilik yerine öğrenme ve muhakeme, yalnızca hafıza yerine deney, inceleme ve tenkit ehemmiyet kazanmış, mesleksel öğretime, sanat eğitimine, sıhhat eğitimine, iktisat ve tasarruf eğitimine, spor eğitimine ve bilimsel kongrelere başka kıymet verilmiş olup Ticaret Okulları, Kız Sanat Okulları, Musiki Muallim Mektebi, Hoş Sanatlar Akademisi açılmıştır.
Türk Devrimi’nin bütün ilerlemelerine ve Tevhidi Tedrisat Kanunu’nun yürürlükte olmasına rağmen günümüzde ilkokul, ortaokul, lise ve milletlerarası özel okullarla ilgili ayrıştırıcı düzenlemelerle ülkemizdeki öğretim birliğini zedeleyen adımlar atılmış bulunmaktadır.
Millî Eğitim Bakanlığı’nın iş birliği yaptığı vakıf ve derneklerin tarikat yapılanması içinde olmaları yahut tarikatların vakıf, dernek, sivil toplum kuruluşu yahut rastgele bir isim altında faaliyet göstermeleri ise öğretim birliğini sağlayan 430 sayılı İhtilal Kanunu’na, tarikatları yasaklayan 677 sayılı İhtilal Kanunu’na, Ulusal Eğitim Temel Kanunu’na ve Anayasa’ya alışılmamıştır.
Son Osmanlı Padişahı Vahidettin
3) 3 Mart 1924 tarihli ve 431 sayılı Halifeliğin Kaldırılmasına ve Osmanlı Hanedanının Türkiye Cumhuriyeti Toprakları Dışına Çıkarılmasına Dair Kanun’un münasebetinden:
Halen yürürlükte olan bu en büyük İhtilal Kanunu’na nazaran; halifelik makamı kaldırılmıştır. Vazifeden alınmış halife ve kaldırılmış Osmanlı saltanatı hanedanının üyeleri, Türkiye Cumhuriyeti topraklarında ikamet hakkından yasaklanmışlardır. Bu bireylerin vatandaşlık sıfatı ve hakları kaldırılmıştır. Bu bireyler Türkiye Cumhuriyeti topraklarındaki tüm taşınmazlarını bir yıl içinde tasfiye etmek zorundadırlar. Aksi halde bu taşınmazlar hükümet eliyle tasfiye edilerek bedelleri kendilerine verilecektir. Padişahlık etmiş şahısların Türkiye Cumhuriyeti topraklarındaki tapuya bağlı taşınmaz malları millete intikal etmiştir. Hakanlık mülkleri, kaldırılmış padişahlığa ilişkin tüm mülkler ve padişahlık hazinesi içindekilerle birlikte saraylar, kasırlar, binalar ve arazi millete intikal etmiştir.
Atatürk, ulusal varlığı sona ermiş sayılan Türk ulusunun bağımsızlığını kazanarak bilim ve tekniğin asıllarına dayanan ulusal ve çağdaş bir devlet kurulmasını anlattığı Nutuk’ta Osmanlı hanedan ve saltanatı, Cumhuriyet’in dayanması gereken asılları ve halifelik için geniş açıklamalar yapmış, başlangıçta ve sonuçta şunları söylemiştir:
“Halifeliğin durumuna gelince, bilim ve tekniğin parıltılara boğduğu gerçek medeniyet dünyasında gülünç sayılmaktan öbür bir yanı kalmış mıydı?”
“Saat 18.45’te görüşmeler bittiği vakit, Türkiye Büyük Millet Meclisi, 429, 430 ve 431’inci kanunlarını çıkarmış bulunuyordu.
“Bu kanunlara nazaran ‘Türkiye Cumhuriyeti’nde millet işleriyle ilgili kanunları yapma ve yürütme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi ve onun kurduğu hükûmete verildi’; ‘Şeriye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmış’ oldu.
“Türkiye içindeki bütün bilim ve öğretim kurumlarıyla, bütün medreseler Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlandı.
“Halife vazifesinden uzaklaştırıldı ve hilâfet makamı kaldırıldı. Uzaklaştırılan halife ve tarihten izi silinmiş Osmanlı hanedanının bütün mensuplarına Türkiye Cumhuriyeti ülkesinde oturma hakkı süresiz olarak yasaklandı.”
“Efendiler, açık ve kesin söylemeliyim ki, Müslümanları hâlâ bir halife korkuluğu ile uğraştırıp aldatmak uğraşında bulunanlar, yalnız ve lakin Müslümanların ve bilhassa Türkiye’nin düşmanlarıdır. Bu türlü bir oyuna kapılıp hayal kurmak da fakat ve lakin cahillik ve gaflet yapıtı olabilir.” (Kemal Atatürk, Nutuk.)
Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuk tertibi, din, ırk ve cinsiyet ayrımı yapılmaksızın kanun önünde eşitlik getiren, hukuk birliğini sağlayan, din ve vicdan özgürlüğünü teminat altına alan laik hukuk sistemidir.
Anayasa’nın Başlangıç Bölümü’nün 5. paragrafına nazaran hiçbir faaliyet Atatürk prensipleri ve ihtilalleri karşısında muhafaza göremez, laiklik prensibinin gereği olarak kutsal din hisleri devlet işlerine ve siyasete katiyen karıştırılamaz.
Anayasa’nın 2. hususuna nazaran Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, laik ve toplumsal bir hukuk devletidir.
Anayasa’nın 14/1 unsuruna nazaran Anayasa’da yer alan hak ve özgürlüklerden hiçbiri, demokratik ve laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz.
Anayasa’nın 24. hususuna nazaran kimse, devletin toplumsal, ekonomik, siyasi yahut tüzel temel sistemini kısmen de olsa din kurallarına dayandırma gayesiyle dini yahut din hislerini istismar edemez ve kimse dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz. Din asıllarını yalnızca dinî hayatta değil hukukî, ekonomik ve siyasal düzenlemelerde de geçerli kılmayı hedefleyen faaliyetler, ülkemizdeki hukuk birliğini sağlayan laik Cumhuriyet hukukuna ve Anayasaya alışılmamıştır.
Laik Cumhuriyet hukukuna karşıt faaliyet yürüten tüm yapılanmaların faaliyetlerine son verilmesi zaruridir.
Türkiye Cumhuriyeti, pirler, dervişler, müritler, mensuplar ülkesi olmamalıdır!
Birinci misyonumuzun Türk ulusunun bağımsızlığını ve laik Cumhuriyetimizi sonsuza kadar korumak ve savunmak olduğunun şuuruyla 3 Mart 1924 tarihli ihtilal maddelerinin kabul edilişinin 100. yılını kutluyor, büyük başkan Atatürk ve gayret arkadaşlarını hürmet ve minnetle anıyoruz.
03 Mart 2025
Ahmet Gürel
