CHP’li Karasu’dan Bakan Uraloğlu’na: Özel şirketler Serbest Geçiş Sistemi’ne neden geçmiyor?

Kuzey Marmara Otoyolu’nda birebir formda meydana gelen ve can kaybının da yaşandığı iki trafik kazasıyla birlikte tartışma konusu olan gişeler, TBMM gündemine taşındı. TBMM Ulaştırma Kurulu Üyesi CHP’li Ulaş Karasu, Özgür Geçiş Sistemi’nin (SGS) bilhassa neden özel firmalar tarafından işletilen otoyollarda tam olarak uygulanmadığını sordu. Karasu, “Firmaların, devletten daha çok garanti ödemesi almak ismine SGS’ye geçmeyip trafik sayılarını manipüle ettikleri savı yanlışsız mudur?” sorusuna da cevap verilmesini talep etti.

Türkiye, Kuzey Marmara Otoyolu’nda birebir halde meydana gelen ve 5 kişinin hayatını kaybettiği iki kaza ile sarsıldı. Birinci kaza haberi 5 Nisan’da geldi. Kuzey Marmara Otoyolu’ndan Ankara istikametine ilerleyen araba, gişelerde ödeme yapan tıra geriden çarptı. Kazada 4 kişi hayatını yitirdi. Bu kazadan tam 2 gün sonra tıpkı yerde tekrar tıra bir araç arttan çarptı ve şoför hayatını kaybetti. Birebir yerde yaşanan bu iki kazanın benzerlikleri Türkiye’nin gündemine otururken, bilhassa firmaların işlettiği yollardaki gişe uygulamaları bir defa daha tartışma konusu oldu.

NEDEN YAPILMIYOR?

CHP Sivas Milletvekili ve Meclis Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Kurulu üyesi Karasu, gişe şerit seçme zaruriliği ve sürat düşümü nedeniyle gişeler öncesinde oluşan trafik akış düzensizliğini ortadan kaldırmak ve trafik akışının kesintisiz devam etmesi için SGS’nin değerli olduğunu vurguladı.

Otoyollarda, gişe adaların ve kanopilerin kaldırılarak süratli ve inançlı geçişin sağlanabileceğini belirten Karasu, duble yollar ve otobanlar yapmakla övünen iktidarın, bilhassa yap-işlet-devret modeliyle yaptırdığı ve hala özel dala işlettirilen otoyollarda SGS’nin tam olarak uygulanmamasını eleştirdi. Kazaların meydana geldiği Kuzey Marmara Otoyolu’nun (KMO) da bu yollardan biri olduğunu vurgulayan Karasu, “Devletin işlettiği otoyollarda bu geçiş sistemine geçilmesi planlandığı ve az da olsa uygulandığı halde, bilhassa özel bölüm tarafından işletilen otoyollarda yer alan fiyat toplama gişelerinin ekseriyatı neden hala eski sistem olarak fiziki gişe olarak fiyat toplanıyor hala aşikâr değil. Yoksa, bu sistemin suramı gişe sistemine nazaran değerli olması nedeniyle özel kesim tarafından mı tercih edilmiyor?” diye soran Karasu, Bakan Uraloğlu’nun yanıtlaması talebiyle verdiği soru önergesinde de özetle şu sorulara cevap verilmesini talep etti:

• Teknolojinin en üst düzeyde kullanıldığı SGS’ye geçiş maliyeti nedir?

• Ülkemizde Yap-İşlet-Devret modeliyle hayata geçirilen ve hala özel bölüm tarafından işletilen hangi otoyollarda SGS bulunmaktadır? Hangilerinin mukavelelerinde bu sisteme geçiş kararı bulunmaktadır?

• SGS sisteminin olmadığı ve bu sisteme geçiş için bir karar bulunmayan otoyollarda, otoyol işletmecileri ile bu kararı de içerecek formda yeni bir mukavele yahut mukaveleye ek yapılması bakanlığınızın gündeminde midir? Olacak mıdır?

• Gişe fiyat toplama sistemindeki emelin, öncelikle şirketlerin vatandaştan nakit para tahsil etmeye yönelik sıcak para elde etme hırsı olduğu savı hakikat mudur?

• Başka şirketler tarafından işletilen tıpkı güzergah otoyolları üzerinde, bir şirketin işlettiği otoyoldan öteki bir şirketin işlettiği otoyola geçildiği hudut gişelerinin art geriye 2 gişe olması yerine bunların ortak tek bir gişe olarak işletilmemesinin münasebeti nedir?

• Tıpkı otoyol üzerinde olan fakat farklı şirketler tarafından işletilen otoyollarda (Örneğin Kuzey Marmara Otoyolu’nda); bir şirketten geçen garanti trafik sayısı ile öteki şirket trafik sayısının denetim edilerek sağlaması nasıl gerçekleştirilmektedir? Bir diğer deyişle özel firmaların, devletten daha çok garanti ödemesi almak ismine SGS’ye geçmeyip trafik sayılarını manipüle ettikleri argümanı hakikat mudur?

• Bakanlığınızın bu sistemin zarurî kılınması için yaptığı/yapacağı çalışmalar var mıdır, olacak mıdır? Olacaksa Türkiye genelindeki otoyollarda bu sistem ne vakit tam olarak hayata geçirilecektir?”