CHP Milletvekili Ümit Özlale TCMB kararlarını yorumladı! ‘Amaç: Yapılan hukuksuzluklar sonucu…’
CHP İzmir Milletvekili Prof Dr. Ümit Özlale bugün TCMB’nın aldığı kararlar üzerine toplumsal medyadan bir paylaşımda bulundu.
”Ekonomiyle ortası olmayanlar için TCMB kararlarını özetlemeye çalıştım” sözlerini kullanan Özlale ”Amaç: Yapılan hukuksuzluklar sonucu eriyen rezervleri biriktirmek ve TL’yi cazip hale getirmek” dedi.
Prof Dr. Ümit Özlale’nin paylaşımı şöyle:
”Ekonomiyle ortası olmayanlar için TCMB kararlarını özetlemeye çalıştım.
Amaç: Yapılan hukuksuzluklar sonucu eriyen rezervleri biriktirmek ve TL’yi cazip hale getirmek
Maliyet: Bilhassa ihracatçılar ve dövizle çalışan şirketler için yeni yükler ve maliyetler geliyor. Yani yapılan hukuksuzluğun bedelinin bir kısmı da bu kısma ödetiliyor.
Hangi adımlar atılıyor?
1. Döviz Mevduatlara Yeni Yük: Bankalar, dövizle açılan hesaplar için daha fazla para kenarda tutmak zorunda kalacak. Bu, döviz mevduatları bankalar için daha maliyetli hale getiriyor.
2. Döviz Repo Süreçleri Kısıtlanıyor: Yurt içindeki şirketlerin yaptığı döviz bazlı repo süreçleri (kısa vadeli borçlanma araçları) için bankalara daha yüksek zarurî karşılık koşulu getirildi. Hedef TL’yi cazip hale getirmek.
3. Şirketlere TL Mevduat Baskısı: Bankaların, şirketlerden topladığı TL mevduatın toplam mevduat içindeki oranı %60’tan düşükse, her ay bu oranı artırmaları beklenecek. TL’yi artırmayan banka ceza riskiyle karşı karşıya.
4. TL Mecburî Karşılıklara Daha Fazla Teşvik: Bankalar TL hesaplar için Merkez Bankası’na yatırdıkları zarurî karşılıklardan biraz daha fazla getiri alacak. Bu da bankaları TL’ye yönlendirecek.
5. İhracatçıya Döviz Satma Zaruriliği Devam: İhracat yapan firmalar, döviz gelirlerinin en az %35’ini Merkez Bankası’na satmak zorunda. Bu uygulama 31 Temmuz 2025’e kadar sürecek.
6. Döviz Bozdurana Ekstra Takviye: İhracatçı firmaların dövizlerini TL’ye çevirmesi durumunda verilen teşvik oranı artırıldı. 31 Temmuz 2025’e kadar TL’ye çevrilen döviz için %3 dayanak verilecek.
Son not: Kavcıoğlu periyodu ile benzerlikler fazla. Fark Ne?
Kavcıoğlu devrinde bu kararlar döviz kurunu baskılamak için daha çok “yangın söndürme” biçimindeydi.
Şimşek & Erkan benzeri adımları ‘makroihtiyati çerçeve” vurgusuyla sistematik ve vadeli olarak atacağını söylüyor. Modifiye üzere düşünün…”
TCMB DÜZENLEMELERİ
TCMB’nin toplumsal medya hesabından yapılan açıklamada, Türk Lirası’na (TL) geçişi desteklemek maksadıyla makroihtiyati çerçevede değişiklikler yapıldığı belirtilirken yeni düzenlemeler şu halde açıklanmıştı:
Yabancı para mevduatlara yönelik tüm vadelerde zarurî karşılık oranları 200 baz puan artırıldı,
Yurt içi yerleşiklerle yapılan, 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsi repo süreçlerinde sağlanan fonlar için zarurî karşılık oranı 400 baz puan artırıldı; ayrıyeten hesaplama formülü değiştirildi,
Tüzel kişi TL mevduat oranı yüzde 60’ın altında kalan bankalar için, bu oranı her ay 0,3 puan artırma gayesi getirildi,
TL mevduatlar için tesis edilen mecburî karşılıklara uygulanan faiz yahut telafi oranı, TCMB yüklü ortalama fonlama maliyetinin yüzde 84’ünden yüzde 86’sına çıkarıldı,
Hazine ve Maliye Bakanlığı kararıyla, İhracat Genelgesi’nde yapılan değişiklik doğrultusunda, ihracat bedellerinin TCMB’ye satışında minimum oran 31 Temmuz 2025’e kadar yüzde 35 olarak belirlendi,
Firmaların döviz gelirlerinin TL’ye dönüşümünü teşvik kapsamında uygulanan döviz dönüşüm dayanağı oranı da 31 Temmuz 2025’e kadar yüzde 3’e çıkarıldı.
