SGK Uzmanı Özgür Erdursun uyardı: Emekli maaşını faiziyle geri ödemek zorunda kalabilirsiniz!
Milyonlarca çalışan yıllarca emek verdikten sonra emeklilikte karşılığını almak ister. Türkiye’de ekonomik kriz emeklilerin ömür şartlarını zorlaştırırken, emeklilik sürecinde yapılan kusurlar da ağır sonuçlar doğurabiliyor. Birtakım durumlarda emeklilik hakları kayboluyor, bazen de alınan emekli maaşları faiziyle geri ödemek zorunda kalınıyor.
Ülkemizde emeklilik sistemi epeyce karmaşık olduğu için süreci dikkatli takip etmek gerekiyor. Kişinin ne vakit emekli olacağı, hangi statüde bulunduğu ve müracaatların vaktinde yapılması değerli.
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, emekli olacakların dikkat etmesi gereken noktaları paylaştı.
Erdursun, “Emekli olacağınız tarihte tüm koşulları tamamlamak kâfi değil, ayrıyeten emeklilik için müracaat yapmanız gerekir. Emeklilik başvurusu yaptığınız ayı takip eden aybaşından itibaren emekliliğiniz başlar. Emeklilik sürecinde işe başlama tarihi çok önemlidir” diye uyardı.
İlk sigorta başlangıç tarihinin emeklilik koşullarını belirlediğini belirten Erdursun, “Son ödenen 2520 gün hangi statüden emekli olacağınızı tayin eder” dedi.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2006 yılında tek çatı altında toplanmasına karşın, emeklilikte 4/a (eski SSK), 4/b (eski Bağ-Kur) ve 4/c (eski Emekli Sandığı) ayrımı devam ediyor.
EYT’LİLERDE DURUM
8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanlar EYT kapsamına girerken, herkes bu haktan yararlanamıyor.
Erdursun mevzuyu şöyle açıkladı:
“8 Eylül 1999 öncesi sigorta başlangıcı olan ve SSK’da 5000-5975, Bağ-Kur ve Emekli Sandığında bayanlarda 7200, erkeklerde 9000 günü tamamlayanlar EYT’den faydalanabilir. Fakat prim gün sayısı daha az olanlar SSK’dan 3600 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığından 5400 günle emekli olacaksa, onlar için EYT’nin değeri yoktur. EYT yasası öncesi istenen yaş koşulunda değişiklik yapılmamıştır.”
Erdursun, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığında emekliliğin farklı olduğunu hatırlatarak, “Son 2520 güne dikkat etmeyenler, bu süreçte sorun yaşayabilir” dedi.
EMEKLİLİK AYLIĞINI FAİZİYLE GERİ ÖDEME RİSKİ
Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olanlara da ihtarda bulunan Erdursun, “EYT’li olup eksik gün sayısını 1 gün bile yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayanlar, emeklilik müracaatında bulunduğunda yurtdışında çalışmıyor, toplumsal yardım yahut işsizlik maaşı almıyor olmalıdır. Aksi halde bu durumu Toplumsal Güvenlik Kurumu’na bildirmek zorundalar. Bildirmezlerse geriye dönük emekli maaşlarını faiziyle geri ödemek zorunda kalırlar” dedi.
KONTROL UYARISI
Yurtdışında bulunup 1 Ekim 2008’den sonra yasal hakkı olmadan isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler için Erdursun, “Emeklilik sırasında bu prim günleri silinebilir, ödenen son 10 yıl içindeki primler ise yasal faiz uygulanmadan iade edilir ve bu bireyler emekli olamayabilir” ikazında bulundu.
Ortağı oldukları şirketlerde sigortalı olanların durumu hakkında da bilgi veren Erdursun, anonim şirket yönetim kurulu üyesi olmayanların sorun yaşamayacağını; yönetim kurulu üyesi olanlar ile limited şirkette sigortalı olup tıpkı vakitte ortak olanların makus sürprizlerle karşılaşabileceğini söyledi.
“Emeklilik sürecinde hizmet dökümünü denetim etmeyen, gün çakışması olan yahut diğerinin primlerinin kendisine yazıldığını fark etmeyenler makûs sürprizlerle karşılaşıyor. Emekli olmayı bekleyenlerin bu süreci dikkatle takip etmesi gerekiyor” diye ekledi.
