En düşük aylıkta artış yapılmazsa yılın ikinci yarısında da aynı aylığı almaya devam edecekler: Emekliye ‘sıfır zam’ tehlikesi
İktidar, emeklilik sisteminde esaslı değişiklik yapmak yerine yıllardır ısrarla “en düşük aylık” uygulamasını sürdürüyor. Prim gün sayınının ne kadar olduğuna bakılmaksızın, daha az prim günü olanla daha çok prim günü olan emekli tıpkı aylıkta eşitleniyor. Hala en düşük emekli aylığı 14 bin 468.8 lira. Milyonlarca Bağ-Kur tarım ve esnaf emeklisi bu aylığı alıyor. Fakat bu aylık mayıs itibariyle 25 bin 92 lira olan açlık sonunun da hala 22 bin 104 lira olan taban fiyatın de çok altında. Emeklilerin kök aylıkları ise bundan çok daha düşük. Bilhassa primleri minimum fiyattan yatan, günleri az olan, son devirde EYT kapsamında emekli olanlara 7-8 bin lira civarında kök aylık bağlandığına işaret ediliyor.
Aylık bağlama oranlarının düşük olması nedeniyle bilhassa 2008 sonrası hizmeti çok olan emeklilerin kök aylıklarının 9 bin liranın altında kaldığına dikkat çekiliyor. TÜİK bilgilerine nazaran, 5 aylık enflasyon (TÜFE) yüzde 15.09 olarak açıklandı. Emekliler 6 aylık TÜFE oranında artırım alıyor. Örneğin kök aylığı 10 bin lira olan emekli, haziran enflasyonu ile birlikte ortalama yüzde 17 artırım alsa bile kök aylığı yeniden de en düşük aylık olan 14 bin 469 liranın altında kalıyor. Bu durumda emekli şu anda aldığı aylığı yılın ikinci yarısında da almaya devam edecek. “Sıfır zam” almış olacak.
ARTIŞ GEREKİYOR
Yüzde 17 artışla en düşük emekli aylığının artabilmesi için emeklinin kök aylığının 12 bin 367 liranın üzerinde olması gerekiyor. Kök aylığı 12 bin 367 liranın altında olan emekliler, şayet en düşük aylıkta artış yapılmazsa “sıfır zam” riskiyle karşı karşıya kalacak. Düşük kök aylığı olan emeklilerin temmuzda artırım alabilmesi için kesinlikle en düşük aylık olan 14 bin 469 lirada artış yapılması gerekiyor. Emekli aylıkları ile ilgili kapsamlı bir düzenleme yapmayan iktidarın, en düşük aylığa temmuz ayında tekrar ocak ayında olduğu üzere 6 aylık enflasyon oranında artırım yapabileceği yorumları var. Fakat bunun için Meclis’te yasal düzenleme yapılması gerekiyor. En düşük SSK ve Bağ-Kur emekli aylığı ocak ayında yüzde 15.75 artışla 14 bin 469 liraya yükseltilmişti. En düşük aylıkta da personel ve Bağ-Kur emekli aylıklarında yapılan artırım kadar artış olmuştu.
EMEKLİ AYLIKLARINDA DURUM NE?
Şu anda en düşük SSK yani emekçi emeklisi aylığı 15 bin 781 lira. En düşük emekli sandığı yani memur emeklisi aylığı da 16 bin 532 lira. Ortalama emekli sandığı yani memur emeklisi aylığı ise 20 bin 554 lira. Bu aylıkların tamamı açlık hududunun da taban fiyatın de altında bulunuyor. Milyonlarca emekli bu aylıklarla kirasını ödemeye, geçinmeye çalışıyor.
