TBMM’de bu hafta gündem yoğun: Gözler Genel Kurul ve komisyonlarda…

TBMM’de bu hafta, 28’nci Yasama Yılı’nın ikinci devrinde 19 ihtisas kurulunun lider, başkanvekili, sözcü ve katip üyeleri belirlenecek. İhtisas kurullarının 2’si dışında mevcut liderlerinin ve başkanvekillerinin vazifelerine devam etmesi bekleniyor.

Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman ile Ulusal Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Başkanı Mahmut Özer yeniden komite üyeliğine seçilmedikleri için yerlerine yeni lider belirlenecek. Genel Kurul’da Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği kimi kararlarla ilgili düzenlemeler içeren kanun teklifinin görüşülmesinin akabinde trafik cezalarının artırılmasını öngören kanun teklifinin görüşmelerine geçilmesi bekleniyor.

TBMM’de 17 Haziran Salı günü, 28’inci yasama yılının ikinci periyodu için komitelerde seçim yapılacak. Genel Kurul’da geçen hafta her bir kurul için belirlenen üyeler ortasından lider, başkanvekili, sözcü ve katip üye seçilecek.

Mevcut komite liderlerinin, 2’si dışında vazifelerine devam etmesi bekleniyor. Dijital Mecralar Kurulu Başkanlığı yapan Hüseyin Yayman, 23 Şubat 2025’teki AKP 8. Olağan Kongresi’nin akabinde AKP Genel Lider Yardımcılığı misyonuna getirildiği için yerine yeni lider seçilecek. Ulusal Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komitesi Başkanlığı yapan Mahmut Özer ise yine komite üyesi olarak seçilmediği için yerine yeni lider belirlenecek.

TBMM’de Lider, Başkanvekili, Sözcü ve Katip üye seçimleri yapılacak ihtisas komiteleri şöyle: Adalet Komisyonu, Avrupa Birliği Ahenk Komitesi, Etraf Kurulu, Dijital Mecralar Kurulu, İçişleri Kurulu, İnsan Haklarını İnceleme Kurulu; Ulusal Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Kurulu, Ulusal Savunma Komitesi; Sanayi, Ticaret, Güç, Olağan Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komitesi, Plan ve Bütçe Komitesi, Anayasa Komitesi; Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Kurulu, Dışişleri Kurulu, Dilekçe Komitesi, Güvenlik ve İstihbarat Kurulu, Bayan Erkek Fırsat Eşitliği Komitesi, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Kurulu, Aile, Çalışma ve Toplumsal İşler Komitesi; Tarım, Orman ve Köyişleri Komitesi.

AYM’NİN İPTAL ETTİĞİ HÜKÜMLER

Öte yandan, Genel Kurul’da, 2018 yılında çıkarılan 703 sayılı Kanun Kararında Kararname’nin Anayasa Mahkemesince iptal edilen kararlarının kanunla düzenlenmesi çerçevesinde hazırlanan “Bazı Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin görüşmelerine devam edilecek. Geçen hafta kanun teklifinin tümü üzerinde görüşmeler tamamlanmıştı.

Bazı Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne nazaran, Türk Silahlı Kuvvetleri İşçi Kanunu’ndaki değişiklikle, çeşitli nedenlerle kuvvet komutanlıklarının rütbe karşılama oranlarında eksiklik yahut fazlalık oluşması halinde işçi gereksiniminin karşılanabilmesi gayesiyle rütbe bekleme müddetleri Cumhurbaşkanı kararıyla değiştirilebilecek.

Askeri Okullar, Askeri Öğrenciler, Askeri Fabrikalar ve Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun’daki değişiklikle, Milli Savunma Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen insani maksatlı mayın ve/veya patlamamış mühimmat paklığı faaliyetleri kapsamında kullanılmak üzere yurt dışından getirilecek her türlü araç, makine, teçhizat ve mayın aramak üzere eğitilmiş hayvanlar gümrük vergilerinden muaf olacak.

Yükseköğretim Kurulunda, Yürütme Kurulu bünyesinde vazife yapacak 6 üyenin 4’ü Cumhurbaşkanınca direkt, 2’si Üniversitelerarası Konsey tarafından seçilip Cumhurbaşkanınca atanan üyeler ortasından Genel Konsey tarafından seçilecek. Ulusal Savunma Üniversitesinin rektörü Cumhurbaşkanı tarafından atanacak.

Ekonomik ve Toplumsal Kurulun Kuruluşu, Çalışma Temel ve Prosedürleri Hakkında Kanun’da yapılan düzenlemeye nazaran, Ekonomik ve Toplumsal Konsey’in üyeleri ile çalışma adap ve asılları Cumhurbaşkanı tarafından tespit edilecek.

Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Mukavele Kanunu’nda yapılan değişiklikle, sendika ile konfederasyonların yangın, su baskını, zelzele üzere doğal afet durumunda, gerektiğinde üyelik kuralı aranmaksızın mevcudunun yüzde 10’unu aşmamak kaydıyla afete uğrayan bölgelerde konut, sıhhat ve eğitim tesisleri yapılması maksadıyla kamu faydasına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile kamu kurum ve kuruluşlarına birebir ve nakdi yardım yapabilmesi mümkün olacak.

BELEDİYE KANUNU’NDA DÜZENLEME

Cumhurbaşkanı kararıyla belediyelerin kurulmasına imkan tanıyan kararın Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi nedeniyle Belediye Kanunu’nda düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, belediye kurulmasına yönelik süreç evrakı valinin görüşüyle birlikte Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına gönderilecek ve o yerde belediye kurulabilecek. Yeni iskan nedeniyle oluşturulan ve nüfusu 5 bin ve üzerinde olan rastgele bir yerleşim yerinde belediye kurulabilecek.

Meskun alanı, bağlı olduğu vilayet yahut ilçe belediyesi ile nüfusu 50 bin ve üzerinde olan bir belediyenin sonuna, 5 bin metreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin hukukî kişiliği; genel imar nizamı yahut temel altyapı hizmetlerinin gerekli kılması durumunda kaldırılarak belediyeye katılacak. Nüfusu 2 binin altına düşen belediyeler köye dönüştürülecek.

Birleşme, katılma yahut hukukî kişiliğin kaldırılması sonucu hükmî kişiliği birinci mahalli yönetim seçimlerine kadar devam edecek olan belediye ve köylerde, birleşme ve katılma sürecinin gerçekleştiği tarihten itibaren yeni nazım ve uygulama planı yapılmayacak; mevcut planlarda yapılması gereken mecburî değişiklik ve her türlü imar uygulaması, katılınacak belediyenin uygun görüşü alınarak yapılacak.

YÜCE DİVAN YARGILAMALARINA AİT DÜZENLEMELER

Anayasa Mahkemesinin Şanlı Divan yargılamasına ait mühletlere dair düzenlemenin KHK ile yapılamayacağına ait kararı doğrultusunda Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Adapları Hakkında Kanun’da değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkındaki Büyük Divan yargılamaları 3 ay içinde tamamlanacak, yargılama bu mühlet içinde tamamlanamadığı takdirde ek 3 aylık müddet içinde kesin olarak tamamlanacak.

Yüce Divan’da yargılanacak eski Bakanlar Kurulu üyeleri, askeri yüksek yargı mensupları ve Jandarma Genel Kumandanı hakkındaki süreksiz husus, Anayasa Mahkemesi kararına uygun biçimde tekrar düzenleniyor. Buna nazaran, 9 Temmuz 2018’den evvel görev yapmış Bakanlar Kurulu üyeleri, misyonlarıyla ilgili hatalardan ötürü Ulu Divan’da yargılanacak. Kaldırılan Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek Yönetim Mahkemesi lider ve üyeleri, başsavcıları ile Jandarma Genel Kumandanı, 27 Nisan 2017’den evvel vazifeleriyle ilgili işledikleri cürümlerden ötürü Ulu Divan’da yargılanacak.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Kararında Kararname’de yapılan değişikliğe nazaran, teşebbüsler, anonim şirket biçiminde de kurulabilecek. Anonim şirket halinde kurulan teşebbüslerde genel heyet bulunmayacak. Cumhurbaşkanınca anonim şirket halinde kurulan kamu sermayeli şirketler, Türk Ticaret Kanunu’nun kuruluş ve tescile ait kararlarından muaf tutulacak.

Ayrıca savunma, güvenlik yahut istihbarat alanlarına ait anonim şirket olarak kurulacak teşebbüsler, Türk Ticaret Kanunu’nun kontrol ve şirketler topluluğuna ait kararlarından muaf tutulacak. Bu karar kapsamında kurulan kamu sermayeli şirketlerde kamunun hisse sahipliğine dayanan oy, idare, temsil, kontrol üzere hak ve yetkiler, Cumhurbaşkanı yahut belirleyeceği bakanlık tarafından kullanılacak ve bunlar, bu KHK ile teşebbüslere tanınan tüm hak, istisna ve muafiyetlerden yararlanacak

TİCARET BAKANLIĞI DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ

Teklifle, 637 sayılı Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ve Birtakım Düzenlemeler Hakkında Kanun Kararında Kararname’de de değişiklik yapılıyor. Buna göre, Ticaret Bakanlığı, görevlerinin yerine getirilmesi ile ihracatın geliştirilmesi ve ithalatın yönlendirilmesi kapsamında yapılacak faaliyetleri, dış ticarette eser kontrolleriyle ilgili faaliyetleri, dış ticarette eser kontrollerine yönelik uygunluk değerlendirmesi faaliyetleri, eser kontrollerinde muhtaçlık duyulan laboratuvarların kurulması ve mevcutların geliştirilmesi faaliyetleri kapsamında döner sermaye işletmesi kurmaya yetkili olacak.

Teklifle, Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun Kararında Kararname’de değişikliğe gidiliyor. Buna göre, Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu ve Vilayet Özel Yönetimi Kanunu’nda belirtilen müsaade yahut ruhsatlara ait kararlar, öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlar hakkında uygulanmayacak. Öğrencilere özel barınma hizmeti veren kurumlara kurum açma müsaadesi ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı, ortaokul ve ortaöğrenim seviyesinde Ulusal Eğitim Bakanlığınca, yükseköğrenim seviyesinde ise Gençlik ve Spor Bakanlığınca verilecek. Bakanlıklar bu yetkilerini valiliklere devredebilecek. Buna ait yol ve temeller yönetmelikle belirlenecek.

TRAFİK CEZALARININ ARTIRILMASINA AİT TEKLİF

Öte yandan, bu kanun teklifinin kabul edilmesinin akabinde Genel Kurul’da trafik cezalarının artırılmasına yönelik düzenlemeleri de içeren Karayolları Trafik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin görüşmelerine başlanması bekleniyor.

Buna nazaran ehliyet olmadan araç kullananlara 40 bin lira, ehliyeti süreksiz olarak ya da tedbiren geri alınmasına karşın araç kullananlara 200 bin lira idari para cezası öngörülüyor.

Yaya yollarında araç, bisiklet yolu ve bisiklet şeridinde bisiklet ve elektrikli skuter dışındaki taşıtlar sürülmeyecek. Şoförler, taşıt trafiğine kapalı yahut muhakkak taşıtlar için ayrılmış yollarda müsaade verilenler dışındaki araçları kullanamayacak.

Trafikte, düğün, sünnet, asker uğurlama üzere durumlarda konvoy formunda, öbür araçların geçişini zorlaşıracak yahut tehlikeye soracak keyfi hareketlerle trafik akışını engelleyecek biçimde araç kullananlara ceza öngörülüyor.

Diğer yandan, TBMM’de bu hafta partilerin küme toplantılarının yapılması bekleniyor.