TİHV ve İHD ‘İşkencesiz bir dünya’ için Saraçhane’de toplandı
Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve İnsan Hakları Derneği (İHD), 26 Haziran Azap Görenlerle Dayanışma Günü kapsamında İstanbul Saraçhane Parkı’nda ortak bir basın açıklaması yaptı. TİHV İstanbul Temsilcisi Mümtaz Murat Kök tarafından okunan açıklamada, azabın mutlak olarak yasaklanmış bir insanlık cürmü olduğu hatırlatılarak, “İşkencesiz bir dünya mümkün” iletisi verildi. Kök, Birleşmiş Milletler’in 1987 yılında yürürlüğe giren ve Türkiye’nin de taraf olduğu “İşkenceye Karşı Sözleşme”yi anımsatarak, hiçbir şartta azaba müsamaha gösterilemeyeceğini vurguladı. Açıklamada, “Ülkemizde bilhassa son yıllarda artan otoriterleşme süreciyle birlikte azap ve makus muamele uygulamaları yaygınlaşmış, resmi gözaltı merkezlerinin yanı sıra sokaklar, meskenler ve iş yerleri de adeta azap yerine dönüşmüştür” denildi.
GÖZALTI MÜHLETLERİ, TECRİT VE CEZASIZLIĞA TEPKİ
15 Şubat 2025’te Van Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atanması ve 19 Mart 2025’te İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın gözaltına alınmasının akabinde yapılan protestolarda yaşanan gözaltılar, kolluk şiddeti ve hak ihlalleri örnek gösterilerek, “Gözaltı müddetleri keyfi biçimde uzatılmış, bireylerin avukat ve doktorlara erişimi engellenmiştir” denildi.
Açıklamada, bilhassa son yıllarda cezaevlerinde artan tecrit ve izolasyon uygulamalarına dikkat çekildi. Yeni açılan S Tipi, Y Tipi ve Yüksek Güvenlikli cezaevlerinin mimari yapılarıyla izolasyonu daha da derinleştirdiği belirtilerek, “İmralı Hapishanesi’ndeki tecrit kabul edilemez bir uygulamadır. Umut hakkı anayasal bir haktır, fakat şu an en az 4 bin mahpus bu haktan yararlanamıyor” sözleri kullanıldı.
“ZORLA KAYBETMELER VE MİLLETLERARASI YÜKÜMLÜLÜKLER”
OHAL sonrası yine artış gösteren zorla kaybetme olaylarına da değinilen açıklamada, 2019 yılında kaçırılan Yusuf Bilge Tunç’un hâlâ bulunamamasına dikkat çekildi. Türkiye’nin hâlâ BM’nin “Zorla Kaybetmelere Karşı Sözleşmesi”ni onaylamamış olması eleştirildi.
“DEVLETE DAVET: CEZASIZLIĞA SON VERİN”
İnsan hakları savunucuları, azabın önlenmesi için devlete açık davetlerde bulundu. Talepler ortasında gözaltı müddetlerinin kısaltılması, adap garantilerinin eksiksiz uygulanması, İstanbul Protokolü prensiplerine uygun belgeleme yapılması, bağımsız tedbire sistemi oluşturulması ve CPT ile BM Azaba Karşı Komite’nin tavsiyelerinin eksiksiz uygulanması yer aldı.
“İNSANLIK ONURU İŞKENCEYİ YENECEK”
“İşkence insan eliyle yapılan bir cürümdür ve insan eliyle önlenebilir” vurgusuyla sona eren açıklamada, TİHV ve İHD azaba karşı çabayı sürdüreceklerini söz etti. “Görüyoruz, susmuyoruz, çaba ediyoruz. İnsanlık onuru işkenceyi kesinlikle yenecek” kelamlarıyla açıklama son buldu.
