Olayları yaşamış, yazıya dökmüş Hidayet Karakuş anlattı: Madımak’ın ‘isi’ silinemedi

Bu ülkenin ilerici yurtsever insanları olarak 32 yıl evvel, 2 Temmuz 1993’te, Sivas Madımak’ta yaşanan, çok sayıda aydınımızın yakılarak yok edildiği acı olayları unutmuyoruz. Yeni nesillerin da geçmişte yaşanan acıları bilmesi ve unutmaması gerektiğini düşünüyoruz. Her 2 Temmuz’da, yakılan kıymetli aydınlarımızı hürmetle, sevgiyle ve hasretle anıyoruz.

Kadim dostumuz Hidayet Karakuş’la 40 yılı aşan bir arkadaşlığımız, dostluğumuz var. Yakın bir periyotta kaybettiğimiz İzmirli bir öbür dostumuz şair-yazar Aydoğan Yavaşlı ile birlikte onlar İzmirli olarak Sivas’taki aktiflikte yer almışlardı. Geçmişte birtakım etkinliklerde birlikte olduğumuz ünlü edebiyat eleştirmeni Asım Bezirci’nin; şiirlerini beğeniyle okuduğumuz Metin Altıok’un, Behçet Aysan’ın; türkülerini keyifle dinlediğimiz Aşık Nesimi Çimen’in, Hasret Gültekin’in de orada olduğunu sonradan öğrenmiştik. Daha pek çok aydın, sanatçı ve genç, olayların tam da ortasında kalmıştı. Ünlü mizah müellifimiz Aziz Nesin ise, olayların uzunluk amacı yapılmıştı. İşte yıllar sonra tekrar bir 2 Temmuz’da, Madımak olayını yaşamış Hidayet Karakuş’la, 32 yıl öncesini konuşuyoruz.

Ona birinci sorumuz “2 Temmuz Sivas yangınını yaşamış, yüreğine ve şuuruna kazımış bir düşün insanı olarak 2 Temmuz’larda neler duyumsuyorsunuz, neler düşünüyorsunuz?” oluyor. Karakuş, bu sorumuzu şöyle yanıtlıyor: “Sivas katliamının her yıldönümünde değil, orada yakılan her arkadaşın, her gencin ismi geçtikçe o günü yine yaşıyorum. Oteldeki her dakika, gözümün önünden geçiyor, sokaktaki saldırganların taşlarla, tuğlalarla, molozlarla indirdikleri camların şangırtılarını duyuyorum. Merdivenlerde oturup nişanlısının saçlarını sorundan ince ince ören gencin dertli yüzünü görüyorum. Asım Bezirci’nin bulduğu ince bir çıtayla bize latifeler yaptığını anımsıyorum. Merdivenlerde barikat kuran arkadaşların sabırlı, gergin, umarsız bekleyişini görüyorum her 2 Temmuz’da. Metin Altıok’un elindeki fırçayla ortalıkta dolaştığını, Uğur Kaynar’ın fikirli yüzünü, Behçet Aysan’ın kendi içine dönük bakışlarını görüyorum…

Sonu meçhul bir bekleyişimizi anımsıyorum. Sonra kulaklarımızda şeriat çığlıkları; “Cumhuriyet burada kuruldu, burada yıkılacak”, “Şeriat gelecek laiklik bitecek”, “Hain vali, Şeytan Aziz” haykırışları… Azgın kalabalığın “Yak ulan, yak çığlıkları!” Unutulur mu!

ACILAR SAĞALTILDI MI?

Sevgili Karakuş’a, “O günden bu yana 32 yıl geçti. Sanki bu uzun süreçte acıların sağaltımı için gerekenler yapıldı mı?” diye bir soru yöneltiyoruz. Acı acı gülümseyerek hüzünle şunları söylüyor:

“Devlet, Sivas’ta yakılanların yaralarını sağaltmayı düşündü mü ki? Mahkemelerin sanıkların şovlarına sahne olduğu, sanıkların karakolların yakınlarında gizlenip ceza almadan ecelleriyle öldükleri, bazılarının yurtdışında iş kurup evlendiği bilinirken hangi yarayı sarmayı düşündü ki devlet… Aileler dağılırken, dava zamanaşımıyla bitirilirken yaşanan acıların da bittiğini mi sanıyorlar…”

Hidayet Karakuş’a “Siz bir yazın insanı olarak Sivas’ın romanını, şiirlerini yazdınız. Düşün ve yazın alanında Sivas yangını üstüne yazılanları, yapılanları kâfi buluyor musunuz? Günümüzde bu olaya nasıl yaklaşılmalı ve nasıl bakılmalı?” diyoruz. O da şunları söylüyor:

“Sivas’ta yakılan her insanın, geride kalanlarıyla birlikte şiiri romanı, hikayesi yazılmalı. Şimdiye kadar yazılanlara baktığımda bence çok yetersiz geliyor. Günümüzde bu olaya adaletin keskin kılıcıyla yaklaşmak bundan sonra olacakların önüne geçecektir. Laik, demokratik, bilimsel eğitime yük verip orijinal aydınlık beşerler yetiştirmekle esaslı bur tahlile varılır. Bu bahiste da Mustafa Kemal Atatürk’ümüzün çizdiği eğitim anlayışı, öğretmene yaklaşımı, bilimsel bakışı temel prensiptir her vakit. Aydınlarımızın olayı insanlığın tarihi akışına oturtarak değerlendirmesi gerekiyor. Bunu yapınca da karanlıkla aydınlığın savaşımında aydınlıktan yana olmak üzere bir vazifeleri vardır.”

Peki Aydınlanmadan yana olan çevreler, bu olayı nasıl yorumlayıp kıymetlendirmeli? Bu büyük acıdan hangi dersler çıkarılmalı? Aydınlanma terslerinin kör karanlığı, günümüzde de sürüyor mu” sorumuza, sevgili Karakuş şöyle cevap veriyor:

‘İNANÇ TARTIŞILAMAZ’

“Aydınlanmadan yana olan çevreler bilimden sapmamalı. Kelam, niyet özgürlüğünü hem sonuna dek savunmalı, hem her şeyi göze alarak bu özgürlüğü kullanmalıdır. İnsanlığın yolu çok uzundur. Dinî bakışla bilimsel bakış her vakit çatışmıştır, bundan sonra da çatışacaktır. Din bir inançlar sistemidir. İnsanın inancı tartışılmaz. Bilimse her vakit tartışmaya açıktır; akıl yoluyla, kendi usulleriyle gerçeği bulmaya çalışır. Dinin gerçeği sabittir, değişmez. Daima değişen dünyada inançlar laiklikle yurttaşın vicdanına bırakılmış, devlet idaresinden dinî kurallar temizlenmiştir. Tahlil de buradadır. Aydınlanmanın terslerinin kör karanlığı sürmeseydi bunları konuşmak gereği duymazdık. Öylesine sürüyor ki ülkemiz kırk yıl evvelki Türkiye’den de kırk elli yıl geridedir artık.”

AYDINLIK BİR ÜLKE ÖZLEMİ

Karakuş, Madımak yangınının, böylesi acı bir olayın bir daha yaşanmaması için; günümüzde ve gelecekte yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor: “Bugün ülkemizin en kıymetli sorunu laik, demokratik eğitim, üretim, hak adalet, hukuktur. İnsan haklarına dayalı kozmik hukuk kuralları temelinde bütün yurttaşların eğitim hakkı, sıhhat hakkı, ekonomik hayatı teminata kavuşturulmalıdır. Bunları gerçekleştirirsek çok geçmeden yurdumuz uygar, çağcıl bir dünyanın kesimi olur.”

idayet Karakuş’un çizdiği tabloya uygun bir ülkenin hasretini şuurumuzda ve yüreğimizde duyumsayarak 2 Temmuz olaylarının yıldönümünde, kaybettiğimiz tüm aydınlarımızı ve ilerici yurtsever insanlarımızı hürmetle anıyoruz. Sevgili Karakuş’un dizeleriyle onların anısını selamlıyoruz: “isli bir tarihte yazıldı bu şiirler/ giyilmemiş gelinliklere karanfil üzere / yeşermemiş sevinçlere andolsun diye”