‘Aklın Manzaraları’ İstanbul Modern’de
İstanbul Modern’in konut sahipliğinde düzenlenen ve medya sanatkarı Ali Kazma’nın farklı coğrafyalarda ürettiği çalışmalarına yer veren “Aklın Manzaraları” standında, sanatkarın Japonya’nın Nara kentinde altı asırdır süren klâsik mürekkep üretimini belgelediği “Sumi” (2025) isimli görüntü yapıtı birinci kere gösteriliyor.
Küratörlüğünü Hikaye Özsoy Sağnak ve Demet Yıldız Dinçer, asistan küratörlüğünü ise Yazın Öztürk’ün üstlendiği “Aklın Manzaraları”, sanatkarın 55. Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’nda sergilenen “Hat” (2013) ve “Dövme” (2013) başlıklı görüntüleriyle birlikte, güç erişilen kütüphaneler, matbaalar, kâğıtçılar, ciltçiler, onarım atölyeleri, kitapçılar üzere yerleri belgelediği ve geçmişten günümüze edebi üretimin izini süren fotoğraflardan oluşan bir seçkiyi de içeriyor.
Yazar Orhan Pamuk’un ferdî arşiv ve ömür alanına odaklanan “Mürekkep Evi” (2023) ve “Sentimental” (2022) ile Arjantinli muharrir ve kitap tarihçisi Alberto Manguel’in kütüphanesinin Fransa’dan Portekiz’e taşınma sürecini bahis alan “Alberto Lizbon’da” (2024) yapıtları da, Türkiye’de birinci sefer izleyiciyle buluşan çalışmalar ortasında yer alıyor.
İstanbul Modern Yönetim Kurulu Lideri Oya Eczacıbaşı, stantla ilgili “Ali Kazma’nın insanlık tarihi, üretim kültürü ve düşünsel mirasa odaklanan yapıtlarını bir ortaya getiren ‘Aklın Manzaraları’ standına mesken sahipliği yapmaktan büyük memnunluk duyuyoruz. İstanbul Çağdaş Fotoğraf Galerisi olarak, Türkiye’de bir müze bünyesinde kurulan birinci ve tek fotoğraf galerisi olma misyonuyla, fotoğraf ve görüntü üzere mercek temelli disiplinlerin çağdaş sanattaki yerini daha görünür kılmaya devam ediyoruz. Bu stant, hem analog hem dijital üretimler ortasında kurduğu özgün diyalogla sanatın çok katmanlı tabiatına ışık tutuyor” dedi.
‘HAYATIMI ADADIĞIM İŞLERİM KENDİ ŞEHRİMDE’
“Aklın Manzaraları” standıyla ilgili olarak Ali Kazma, “Bütün sergilerime özeniyorum lakin güya İstanbul’daki sergilerime biraz daha fazla özeniyorum. Bu stantları, şahsî tarihimle, şu ânımın ve geleceğimin kesiştiği noktalar olarak görüyorum. Yaklaşık on yıl ortadan sonra, kendi kentimde İstanbul Çağdaş üzere büyük bir kurumda stant açmak benim için büyük bir mana taşıyor. Olağanda yurt dışında yaptığım stantlara gelemeyen teyzelerimin, kuzenlerimin, eski öğrencilerimin de gelebileceği bir stant olması sebebiyle de başka bir heyecan duyuyorum. Ayrıyeten stantta yer alan ‘Hat’ ve Orhan Bey’le yaptığım işler, üretildikleri yerlere çok yakın bir pozisyonda sergileniyor. Orhan Pamuk’un meskeni buradan yaklaşık iki yüz metre aralıkta. Çekimler sırasında İstanbul Modern’i de görebiliyordum. İçinde iki buçuk yıllık emeğin olduğu, İstanbul ve Beyoğlu’na ilişkin bu işin, birebir bölgede ve Türkiye’de birinci defa sergilenmesi beni ziyadesiyle heyecanlandırıyor. Hayatınızı adadığınız işleri kendi kentinizde, kendi meskeninizde paylaşmak benim için büyük bir kıymet taşıyor” diye konuştu.
İstanbul Çağdaş Şef Küratörü Hikaye Özsoy Sağnak ve Fotoğraf Küratörü Demet Yıldız Dinçer, stant fikrinin, Ali Kazma’nın kitaplara ve edebiyata duyduğu ilgiyi merkeze alan yapıtlarını bir ortaya getirme isteğinden doğduğunu belirterek şunları söyledi: “Aklın Görüntüleri, müelliflerin yerleri ve yazma süreçlerinin yanı sıra bu süreci mümkün kılan matbaalar, kütüphaneler, kitapçılara ve yazma edimi ile direkt ilgili olan mürekkebe odaklanan görüntü, fotoğraf ve efemeralardan oluşuyor. Kazma, insan faaliyetlerine dair sorgulamalarını bu sefer edebiyat ve yazı üretimi üzerinden sürdürüyor; izleyiciyi, görüntü ve fotoğrafın ‘görünmeyeni görünür kılma’ potansiyeli üzerine düşünmeye davet ediyor. Stant tıpkı vakitte sanatkarın uzun bir ortadan sonra Türkiye’de gerçekleştirdiği birinci büyük ölçekli müze standı olma özelliğini taşıyor.”
SANAT VE EDEBİYAT BULUŞMASI
Sanatçı Ali Kazma ile müellif ve kitap tarihçisi Alberto Manguel, 14 Haziran Cumartesi günü saat 15.00’te düzenlenecek bir söyleşide bir ortaya gelecek. Sanat ve edebiyatın kesişim noktasında gerçekleşecek bu buluşmada, dünyanın “şiirsel” bir haritasını çıkarmaya çalışan Kazma’nın çalışmaları ile sanatkarın “gerçeklik ile hayal gücü ortasında bir dönüşüm portalı” olarak tanımladığı Manguel’in düşünsel dünyası üzerine sohbet edilyor. Moderatörlüğünü standın küratörlerinden Demet Yıldız Dinçer’in yapacağı buluşma, “Aklın Manzaraları’nın birinci kamusal aktifliği olacak.
“Ali Kazma: Aklın Manzaraları”, 1 Şubat 2026’ya kadar ziyarete açık olacak.
