Çikolata krizi kapıda: Kakao üretimi çöküyor, fiyatlar rekor kırıyor
Küresel iklim değişikliği, dünyanın en büyük kakao üretim merkezleri olan Batı Afrika‘daki hasadı olumsuz etkileyerek çikolata fiyatlarının rekor düzeylere yükselmesine neden oldu. Araştırmacılar, haftalarca süren çok sıcakların ve değişken yağışların kakao üretiminde önemli düşüşlere yol açtığını belirtiyor.
Dünyadaki kakao üretiminin yaklaşık %70’ini karşılayan Fildişi Kıyısı, Gana, Kamerun ve Nijerya üzere ülkelerde çiftçiler, sıcak hava dalgaları, hastalıklar ve sistemsiz yağışlarla uğraş ediyor.
Bağımsız araştırma kümesi Climate Central tarafından yayımlanan yeni bir rapora nazaran, fosil yakıt kullanımı nedeniyle hızlanan iklim değişikliği, Batı Afrika’da sıcaklıkların artmasına neden oldu. En büyük kakao üreticileri olan Fildişi Kıyısı ve Gana’da ortalama sıcaklıkların 32 dereceyi aşan gün sayısı her geçen yıl artıyor.
Araştırmacılar, son 10 yılda global ısınmanın Fildişi Kıyısı ve Gana’da yetiştirme döneminde ekstra üç hafta süren çok sıcaklıklara neden olduğunu ortaya koydu. 2023 yılı, global ölçekte en sıcak yıl olarak kayıtlara geçerken, tahlil edilen bölgelerde sıcaklıkların en az 42 gün boyunca 32 derecenin üzerine çıktığı tespit edildi.
ÇİKOLATA FİYATLARI UÇUŞA GEÇTİ
Kakao hasadındaki düşüş, fiyatlara direkt yansıdı. New York ve Londra’daki emtia piyasalarında kakao fiyatları, 2023 sonlarından itibaren süratle yükselmeye başladı.
New York’ta kakao fiyatları ton başına 10 bin doları geçti. Aralık 2023’te bu fiyat 12 bin 500 dolarla tarihi tepeyi gördü. Yıllarca 2 bin ila 3 bin dolar aralığında seyreden kakao fiyatları, şu anda rekor düzeylerde. Bu durum, çikolata üreticilerini de harekete geçirdi. İsviçreli çikolata devi Lindt & Sprüngli, artan kakao maliyetleri nedeniyle 2024 yılı içinde çikolata fiyatlarını yükselteceğini duyurdu.
Mississippi Eyalet Üniversitesi’nden Profesör Narcisa Pricope, kuraklaşan hava şartları nedeniyle kakao üretiminin varoluşsal bir tehdit altında olduğunu belirtiyor. Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Çaba Sözleşmesi’ne nazaran, son 30 yılda dünya kara modüllerinin dörtte üçünden fazlası daha kurak hale geldi.
İngiliz yardım kuruluşu Christian Aid tarafından yapılan başka bir araştırmada, Batı Afrika’daki çiftçilerin, 2023 yılındaki kurak mevsim ve 2024’teki çok yağışlar nedeniyle mahsullerinin önemli formda ziyan gördüğü belirtildi.
Christian Aid yetkilisi Osai Ojigho, “Kakao tarımı, dünyanın dört bir yanındaki fakir çiftçiler için hayati bir geçim kaynağı. Lakin insan eliyle hızlanan iklim değişikliği, bu üretimi önemli tehdit altına sokuyor” dedi.
ÇİKOLATANIN GELECEĞİ TEHLİKEDE
Araştırmacılar, sera gazı emisyonları ve çevresel tahribatın bu sorunun en önemli nedenleri olduğunu belirtiyor. Uzmanlara nazaran, tedbir alınmazsa kakao üretimi daha da düşebilir ve çikolata lüks bir esere dönüşebilir.
Profesör Pricope, bu krizle uğraşın yalnızca çikolatayı kurtarmak için değil, gezegenin sürdürülebilirliğini korumak için de hayati değer taşıdığını vurguluyor.
