Cumartesi Anneleri 1052. haftada seslendi: ‘Yeniden yargılama yolu açılsın’
Gözaltında kaybedilen yakınlarının akıbetini öğrenmek ve faillerin yargılanması talebiyle 1995 yılından bu yana Galatasaray Meydanı’nda oturma aksiyonu yapan Cumartesi Anneleri, 1052. hafta aksiyonunda gözaltında kaybedilen Mehmet Selim, Hasan ve Cezayir Örhan için adalet istedi.
Meydanda uygulanan yasak nedeniyle açıklama, meydanı çevreleyen polis bariyerlerinin önünde yapıldı.
“YENİDEN YARGILAMANIN YOLUNU AÇIN”
“Sessizlik suça ortaklıktır” denilen açıklamada, Mehmet Selim, Hasan ve Cezayir Örhan’ın gözaltında kaybedilme öyküleri anlatılarak açılan belgenin da belge zamanaşımı münasebet gösterilerek kapatıldığı anımsatıldı.
Yargı makamlarına seslenilen açıklamada, “31 yıldır devam eden hukuksuzluğa son verin. AİHM’in verdiği ihlal kararını temel alarak Örhanlar belgesinde zamanaşımı mahzurunu öne sürmeden tekrar yargılama yolunu açın” denildi.
Basın açıklamasının tamamı şöyle:
“31 yıl evvel bugün gözaltında kaybedilen Mehmet Selim, Hasan ve Cezayir Örhan’ı unutmadık.
Zorla kaybetmeler, baskıcı rejimlerin toplumda sessizlik ve itaat kültürünü pekiştirmek için sıklıkla başvurdukları bir usuldür. Bu uygulama, tüm toplumu derinden etkileyen ve sürmekte olan travma yaratmaktadır. Bu nedenle geçmişte yaşanan insan hakları ihlallerinin üzerindeki sis perdesi kaldırılmalı, gerçekler gün yüzüne çıkarılmalı ve sorumlular aktif yargı süreçleriyle cezalandırılmalıdır. Lakin bu formda misal kabahatlerin tekrarı önlenebilir.
Gözaltında kaybetmelere karşı yürütülecek tesirli çabanın birinci adımı, daima ve kararlı bir farkındalık çalışmasıdır. Lakin zorla kaybedilenlerin yakınları, hakikate ve adalete ulaşma gayretinde tüm haklarından yoksun bırakılmaktadırlar. Tüm engellemelere karşın her yıl Kayıplar Haftası kapsamında düzenlenen etkinliklerle gözaltında kaybedilenleri anıyor; hakikate, adalete ve barışa ulaşma talebimizi daha yüksek sesle lisana getiriyoruz.”
KULP’TA GÖZALTINA ALINDILAR
“1052. haftamızda, ‘Sessizlik suça iştiraktir. Hakikati bilme, adalete erişim ve barış içinde yaşama hakkını savunmak, hem kaybedilenlerin anısına hem de toplumun geleceğine olan borcumuzdur’ diyerek Mehmet Selim, Hasan ve Cezayir Örhan’ın gözaltında kaybedilme öykülerini kamuoyu ile paylaşmak için buradayız.
20 Nisan 1994’te Bolu Komando Tugayı’na bağlı birlikler, Diyarbakır’ın Kulp ilçesi Çağlayan Köyü civarında kamp kurdu. Tıpkı birlik, 24 Mayıs’ta Deveboynu mezrasına gelerek köydeki 46 yaşındaki Mehmet Selim, 40 yaşındaki Hasan ve 17 yaşındaki Cezayir Örhan’ı yanlarına aldı. Ailelerinin ‘Onları nereye götürüyorsunuz?’ sorusuna askerler, ‘Yolda bize rehberlik edecekler, sonra bırakacağız, merak etmeyin’ cevabını verdi.
Ertesi gün Zeyrek Jandarma Komutanlığı’na giden aile, Örhanların akıbetini sordu. Kumandan Ahmet Potaş, onları Kulp’a gönderdiklerini söyledi. Kulp Jandarma Kumandanı Ali Ergülmez ise bilgisinin olmadığını belirtti.”
DOSYA KAPATILDI
“Bölgedeki karakollardan karşılık alamayan aile, Kulp Başsavcılığı’na, Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı’na, OHAL Valiliği’ne, Diyarbakır Jandarma Asayiş Komutanlığı’na ve Adalet ile İçişleri Bakanlıklarına resmi müracaatlar yaptı.
Selim, Hasan ve Cezayir Örhan’ın gözaltına alındığına, evvel Serik Karakolu’na akabinde Lice Jandarma Karakolu’na, son olarak da bir kısmı işkencehaneye çevrilen Lice Yatılı Okulu’na götürüldüğüne tanıklık edenler vardı. Fakat Kulp Başsavcılığı’nın, 8 Haziran 1994’te başlattığı soruşturmada, gözaltı kayıtlarında Selim, Hasan ve Cezayir Örhan’ın isimlerinin yer almadığı gerekçesiyle soruşturmaya yer olmadığı kararı verildi. Sonrasında da belge zamanaşımı münasebet gösterilerek kapatıldı.
Oysa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 6 Kasım 2002 tarihli kararında Türkiye’yi sorumlu tutarak, “Örhan kardeşlerin gözaltına alındıktan sonra ömürlerini yitirdikleri varsayılmalı ve bu ölümlerden devlet sorumlu tutulmalıdır” tespitinde bulundu (Başvuru No. 25656/94).”
“YENİDEN YARGILAMA YOLUNU AÇIN”
“Ailenin ve İHD’nin kararlı uğraşları sonucunda, 2003’te Mehmet Selim ve Hasan Örhan’ın kemikleri Kulp’a bağlı Bağcılar Köyü yakınlarındaki toplu mezarda bulundu. Lakin Cezayir Örhan’ın akıbeti hala bilinmiyor.
1052. haftamızda bir sefer daha yargı makamlarına sesleniyoruz: 31 yıldır devam eden hukuksuzluğa son verin. AİHM’in verdiği ihlal kararını temel alarak Örhanlar belgesinde zamanaşımı mahzurunu öne sürmeden tekrar yargılama yolunu açın.
Kaç yıl geçerse geçsin; Mehmet Selim, Hasan ve Cezayir Örhan için, tüm kayıplarımız için adalet istemekten, devletin üniversal hukuk normları içinde hareket etmek zorunda olduğunu hatırlatmaktan vazgeçmeyeceğiz.”
