Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar: Savaşta sıcak yaza girildi
Ruslara baktığımız vakitse artık Batı’yı toptan suçlamak yerine ABD’nin Trump idaresiyle İngilizleri birbirinden kesin biçimde ayırdıklarını görüyoruz. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Rus askeri havaalanlarına Ukrayna istihbaratı tarafından düzenlendiği söylenen taarruz ile ilgili olarak “bunun yüzde yüz İngiliz istihbaratının işi” olduğunu tabir etti. Rusya, kendi ülkesinde meydana gelen ve milletlerarası yayın kuruluşlarında Ukrayna tarafından gerçekleştiği söylenen öteki aksiyonların de İngiltere’nin işi olduğunu öne sürüyor. Rusya’nın İngiltere’nin rolünü daima vurgulamaktan yana iki çıkarı var: Birincisi, İngiltere’yi ön plana çıkartınca Ukrayna üzere küçük gördüğü bir ülke karşısında değil de İngiltere üzere dünyanın büyük ülkelerinden biri karşısında olduğunu söylemiş, böylece de uğradığı birtakım mağlubiyetleri kendi kamuoyu ve dünya kamuoyu nezdinde küçültücü olmaktan çıkarmış oluyor. İkincisiyse Ruslar Ukraynalılarla kardeş halk oldukların sav ettiklerinden bu olan bitende Ukrayna’nın hissesini yok saymak Rusya’nın resmi ididialarına daha uygun geliyor.
Öte yandan İngiltere’nin (ve öbür Batılı ülkelerin) de bu işte kendi hisselerini gizleyip Ukrayna’yı ön plana çıkarmaktan yana çıkarları var. Birincisi, bu durumda kendi ülkelerini değil, Ukrayna’yı maksat tahtası haline getirmiş oluyorlar. İkincisi, Rusya’ya karşı gerçekleştirilen operasyonlarda kendi hisselerinin gizlenerek Ukrayna’nın hissesinin göklere çıkartılması, Ukrayna kamuoyunda tekrar özgüven (ve bununla temaslı olarak savaşma azmi) ortaya çıkmasını sağlıyor.
Bu operasyonlarda kimin ne kadar rolünün olduğu ileride ortaya çıkacak. Ancak şimdilik şunları söyleyebiliriz: Ruslarla Ukraynalılar ortasındaki alakalar su ve yağ üzere bambaşka değil, iki halkın kökenindeki yakınlıklara ek olarak çarlık ve Sovyet devirlerinden beri pek çok Rus Ukrayna’da, pek çok Ukraynalı da Rusya’da yaşıyor ve aileler eski Sovyet coğrafyası boyunca dağılmış durumda. Buna karma evlilikleri de dahil ettiğimizde, karışık bir münasebetler ağı ortaya çıkıyor. Bu ağı yakın vakte kadar Rusya, Ukrayna’daki istihbarat ağı için kullanıyordu, artık Ukrayna ve/veya Batılı ülkelerin bu bağlantılar ağını karşıt tarafta kullanmaya başladıklarını görüyoruz.
RUS TAARUZU BAŞLADI
Öte yandan Rusların son 10 gündür Ukrayna’nın hem kuzeyinde hem de doğusunda taarruzlarını hızlandırdıklarını görüyoruz. Donbas bölgesinde ilerleyen Rus kuvvetlerinin bir kısmı, Ukrayna’nın sanayi merkezlerinden Dnipropetrovsk vilayet hududuna geldi. Hatta Ruslar, kendilerinin bu vilayetten içeri girdiklerini sav ediyor. Şayet Ruslar bu vilayette ilerlemeye başlarsa bu, Ukrayna için moral bozucu bir etken olur.
Daha da tasa verici olanıysa Ruslar, Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki Sumi vilayetinde on günde en az 10 yerleşim yerini büsbütün ele geçirdi. Sumi vilayet merkezine 20 kilometreden daha az mesafedeler. Bu, ilerleyen günlerde Sumi kentinin de Rusların tehdidi altına girmesi manasına geliyor. Putin, Ukrayna’nın Harkov ve Sumi vilayetlerinde bir tampon bölge kurmak istediğini söylemişti. Öte yandan Sumi’nin asıl özelliği, Ukrayna’nın başşehri Kiev’e komşu olması. Hasebiyle Rusların burada fazla ilerlemesi, Kiev’in tehdit altına girmesi manasına gelir. Sonuç olarak bütün bölgeyi hem meteorolojik hem de askeri ve siyasi açıdan sıcak bir yaz bekliyor.
