Donald Trump’ın tarife kararları ile petrol fiyatları ilişkisi
ABD idaresinin birçok ticaret ortağından ithal edilen mallara en az yüzde 10 vergi getireceğini açıklaması, global ticaret savaşlarının derinleşerek petrol talebini kısıtlayacağı beklentilerini güçlendirdi. Bu kararların ve mümkün sonuçlarının yalnızca petrol fiyatlarını değil global piyasaları ve ticareti de olumsuz etkileyeceği bir periyodu başlatacağından da tasa ediliyor.
Trump’ın Rusya ve İran’a yönelik tehditlerinin akabinde haftaya yüzde 3 artışla başlayan Brent petrol, tarife kararları öncesinde yüzde 0,3 düşüşle 1 Nisan’da günü 74,30 dolardan kapattı. Mart’ın son gününü yükselişle tamamlayan Batı Teksas çeşidi (WTI) ham petrol de 1 Nisan’da yüzde 0,3 düşüş kaydederek 70,93 dolara geriledi.
Karşılıklı tarife kararlarının açıklandığı 2 Nisan’da da aşağı taraflı seyrini sürdüren Brent petrol, yüzde 0,9 düşüşle 73,64 dolardan kapanırken, WTI da yüzde 0,6 kayıpla 70,48 dolar düzeyine indi.
Trump’ın “kurtuluş günü” olarak isimlendirdiği 2 Nisan’da aldığı kararların global talebi baskılayacağı tarafındaki beklentileri güçlendirmesinin akabinde Brent petrol 3 Nisan’da yüzde 5,4 bedel kaybetti ve günü 69,63 dolardan tamamladı.
Böylece Brent petrolün varil fiyatı ABD idaresinin karşılıklı tarife uygulama kararını takip eden gün 4 dolar düşerek Ekim 2023’ten bu yana en büyük günlük kaybını yaşadı. WTI da tıpkı gün 5,6 bedel kaybederek 66,33 düzeyine indi.
ABD İDARESİ BİRÇOK TİCARET PARTNERİNE TARİFE GETİRDİ
Trump’ın imzaladığı kararname kapsamında, ABD’nin birçok ticaret partnerine tarife getirilmesi öngörülüyor. Tarife oranları, yüzde 10 ile 50 ortasında değişiyor.
Bu kapsamda, Avrupa Birliği’ne yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46, Tayvan’a yüzde 32, Japonya’ya yüzde 24, Hindistan’a yüzde 26, Güney Kore’ye yüzde 25, Tayland’a yüzde 36, İsviçre’ye yüzde 31, Endonezya’ya yüzde 32, Malezya’ya yüzde 24, Kamboçya’ya yüzde 49, Güney Afrika’ya yüzde 30, Bangladeş’e yüzde 37 ve İsrail’e yüzde 17 tarife getirilmesi planlanıyor.
Türkiye, Birleşik Krallık, Brezilya, Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda, Mısır ve Suudi Arabistan’ın ortalarında olduğu kimi ülkeler için ise yüzde 10 gümrük vergisi uygulanması öngörülüyor.
Trump, 4 Nisan’da yürürlüğe girmesi beklenen ve daha evvel duyurulan yüzde 25’lik araba tarifelerini de detaylandırdı. Ayrıca, ABD Başkanı 24 Mart’ta yaptığı açıklamada Venezuela’dan petrol yahut gaz satın alan ülkelere 2 Nisan’dan itibaren yüzde 25 tarife getirileceğini bildirmişti.
Uzmanlar, tarifelerin global ticaret savaşına yol açarak ekonomik yavaşlamaya sebep olabileceğini ve bu durumun petrol talebini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.
PETROL FİYATLARINDAKİ DÜŞÜŞ
Bağımsız petrol piyasası analisti Gaurav Sharma, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Trump’ın açıkladığı tarifelerin global ticarette büyük bir sarsıntı yarattığını belirterek, “Piyasalar bu durumu hesaba katmış olsa da, bu çeşit büyük ölçekli değişimler petrol fiyatları üzerinde baskı yaratıyor” dedi.
Sharma, öte yandan bu düşüşün kalıcı olmayacağını tabir ederek, “Piyasada hala bol ölçüde ham petrol mevcut. Ayrıyeten OPEC+ da üretimi artırıyor. Hasebiyle, kısa vadede petrol piyasasında aşağı taraflı hareketlerin görüleceğini söylemek mümkün ancak bu düşüş kalıcı olması pek muhtemel değil. Brent petrol uzun vadede tekrar 80 dolar düzeylerine dönebilir” diye konuştu.
Bazı ülkelerin Trump’ın kararlarına karşı misilleme tarifeleri uygulayabileceğine işaret eden Sharma, bununla birlikte yükselen enflasyon oranlarının da petrol fiyatları üzerinde kıymetli bir tesire sahip olabileceğini aktardı.
Sharma, yatırımcılara, “Piyasa oyuncuları ABD dolarının tarafı ve G20 ülkelerindeki enflasyon dinamiklerine bilhassa dikkat etmeli” tavsiyesinde bulundu.
‘PETROL FİYATLARI İLERLEYEN DEVİRDE 60 DOLARIN ALTINA GERİLEYEBİLİR’
Uluslararası bilgi şirketi Primary Vision Network Güç ve İktisat Analisti Osama Rizvi de tarife kaynaklı düşük talep beklentileri ve OPEC+ kümesinin üretim artışı planları doğrultusunda, petrol fiyatlarının ilerleyen periyotta 60 doların altına gerileyebileceğini tabir etti.
Rizvi, ABD idaresinin açıkladığı tarifelerin yanı sıra, OPEC+ ülkelerinin 1 Nisan prestijiyle günlük 2,2 milyon varillik istekli üretim kesintisini sonlandırarak, Mayıs ayında günlük 411 bin varillik üretim artışı yapacaklarını açıklamalarının, petrol fiyatlarının daha fazla düşmesine neden olduğunu belirtti.
Karşılıklı tarifelerin “ticaret savaşlarına” yol açarak global ekonomik toparlanma üzerinde uzun periyodik baskı oluşturacağını vurgulayan Rizvi, şunları kaydetti:
“Tüketiciler, günlük eserlerin daha kıymetli hale geldiğini görecekler. Bilhassa ABD’de, ortalama bir hane halkı yaklaşık 2 bin dolar civarında gelir kaybı yaşayacak. Global merkez bankaları, bir öbür enflasyonist şok nedeniyle stratejilerini tekrar gözden geçirmek zorunda kalacak. Bu şok, şu ana kadar yükselen fiyatlarla uğraşta elde edilen ilerlemeyi sekteye uğratabilir. Bu nedenle petrol fiyatlarının kısa vadede 60 doların altına düşmesini bekliyorum.”
