Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü’nde Türkiye’de iç karartan tablo: 2 milyon çocuk işçi
Dünya Çocuk İşçiliğiyle Gayret Günü nedeniyle Cumhuriyet’e konuşan “Sınıfın Görünmeyenleri, Mülteci Çocuk İşçiler” kitabının müellifi Özgür Hüseyin Akış, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) MESEM projesiyle, devletin de çocuk personelliği teşvik ettiğini vurgulayarak; “Temel neden yoksulluk. Yoksulluktan ötürü ailedeki her birey çalışmak zorunda kalıyor. Çocuk personelliği tercih değil, bir zorunluluk” dedi.
Türkiye’de çocuk işçiliğindeki artış durdurulamazken; iktidarın iktisat ve eğitim siyasetleri da Bu artışı hızlandırıyor. İktisattaki fakirleşme ve iktidarın mesleksel eğitim uygulaması çocukları örgün eğitimden uzaklaştırıyor. Bu kapsamda Türkiye; Dünya Çocuk İşçiliğiyle Çaba Günü’nü ise makûs bir karneyle tamamlıyor.
3 MİLYON ÇOCUK ÖRGÜN EĞİTİM DIŞINDA
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) en son bilgileri olan “2023-2024 Örgün Eğitim İstatistikleri”nde bir evvelki yıla nazaran örgün eğitimde olmayan çocuk sayısında artış yaşandı. İstatistiklere nazaran örgün eğitimde olmayan çocuk sayısı; ilkokul çağında 223 bin, ortaokul çağında 500 bin ve lise çağında 797 bin kayıtlı olmayanlar ile açıköğretime kayıtlı 1 milyon 75 bin ve mesleksel eğitim merkezlerine (MESEM) kayıtlı 385 bin 956 öğrenciyle 2 milyon 982 bini buluyor.
71 ÇOCUK ÇALIŞIRKEN ÖMRÜNÜ YİTİRDİ
Eğitimden uzaklaşan çocuklara yönelik MEB’in istatistiklerinin yanı sıra; kamuoyunda açıkladığı bilgilerle tartışılan TÜİK bile Türkiye’de çocuk işçiliğinin olduğunu gizleyemiyor. TÜİK’in bilgilerine nazaran; 2024’de çalıştırılan çocuk sayısı 869 bine yükselirken İş Sıhhati ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisinin datalarına nazaran yalnızca 2024 yılında 71 çocuk çalıştırılırken ömrünü yitirdi.
‘ORTALAMA 5 İLA 10 ÇOCUK HAYATINI YİTİRİYOR’
Türkiye çocuklara ait bu kara karneyle Dünya Çocuk İşçiliğiyle Gayret Günü’nü geçirirken; bu alanda çalışmalarıyla bilinen ve “Sınıfın Görünmeyenleri, Mülteci Çocuk İşçiler” kitabının müellifi Özgür Hüseyin Akış çocuk işçiliğini Cumhuriyet’e kıymetlendirdi. Akış TÜİK’in datalarında Türkiye’deki sığınmacı, sokakta çalışan çocukların ve tarımda çalışan çocukların olmadığını belirterek; “Bu manada TÜİK’in açıkladığı sayı hakikat değil. DİSK 2 milyona yakın çocuk emekçinin olduğunu belirtmişti. Bu hususta gerçek dataların açıklanmamasının nedeni; gerçek bir uğraş siyasetinin olmadığının göstergesi. Siyaset olmayınca çaba de olmuyor. Aylık ortalama 5 ila 10 ortası çocuk iş kazasıyla ömrünü yitiriyor. Bu İSİG meclisinin verisi, daha fazla olduğu kesin” dedi.
‘MÜLTECİ ÇOCUK PERSONELLİĞİ EN ALT SÖMÜRÜ BİÇİMİ’
Sığınmacı çocuklara ait Akış; “Özellikle mülteci çocuklar dokuma kesiminde yoğunluklu olarak çalışmaya başladı. Gaziantep bölgesi bunun en bariz yeri. Çalışmadaki artış iş cinayetlerine de yansıyor. Mülteci çocuk personelliği en alt sömürü biçimi gelmiş durumda. Sermaye sınıfı mülteci çocuk işçiliğini en ağır formda kullanıyor. Mülteci çocuklar taban fiyatın altına çalıştırılıyor. Bu çocukları yabancı düşmanlığı ile değerlendirmemek gerekiyor. Mülteci çocuk personelliği birebir vakitte çocuk istismarı sayılır. AKP’nin yanlış dış siyasetini eleştirmeden mülteci sıkıntısına bakıyoruz. Mültecilik sonuç, savaş sebeptir. AKP yayılımcı siyasetlerle cihatçı kümeleri desteklemeseydi savaş çıkmazdı” sözlerini kullandı.
‘TEMEL SORUN YOKSULLUK’
MESEM’ler üzerinden süren çocuk işçiliğine de değinen Akış; “2018-2023 ortasını çocukla çaba yılı ilan edildi ancak bu mühlet zarfında MESEM’leri kurdular. Burada devlet, ‘Ben çocuk personelliği ile gayret ederken, çocuk işçiliğini de teşvik ederim’ dedi. Çocuklar çalışırken hem zihinsel hem fizikî denetim sağlayamadıkları için iş cinayetleri yaşanıyor. Bu çocuklar uzun müddet çalıştırılıyor. Çocuklar erken yaşta yetişkin üzere davranıyorlar. Çocuklar aslında gelecek tasasıyla MESEM’lere gidiyor. Temel neden yoksulluk. Yoksulluktan ötürü ailedeki her birey çalışmak zorunda kalıyor. Çocuk personelliği tercih değil, bir zorunluluk” diye konuştu.
‘İTİRAZ ETMEYEN BİR EMEKÇİLER MODELİ YARATMAYA ÇALIŞILIYOR’
BARO ÇABA İÇİN KİTAPÇIK YAYIMLADI
İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi ise MESEM’lerdeki çocuklara yönelik hak gasplarına karşı “Aileler ve uygulayıcılar için MESEM öğrencilerinin hak arama rehberi” ve “MESEM öğrencileri hak arama rehberi” kitapçıkları hazırladı.
