Gazetemizin başyazarı İlhan Selçuk ve çizerimiz Turhan Selçuk’u yitirişimizin 15. yılı: Aydınlanma bilgeleri

Bedenen hayatta olsa 100 yaşına basacak olan İlhan Selçuk, ulu bir çınar üzere gölgesiyle bile güç vermeye devam ediyor.

Anadolu Aydınlanması ve hümanizminin sembol isimlerinden Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi ve başyazarı İlhan Selçuk, 15 yıl evvel bugün ortamızdan ayrıldı. Selçuk, bıraktığı yapıtlarla yolumuzu aydınlatmaya devam ediyor.

11 Mart 1925’te Aydın’da dünyaya gelen İlhan Selçuk, sistemli gazetecilik mesleğine 1961’de Akşam’da başladı. Birebir yıl Tanin’e, oradan Vatan’a geçti. Sonraki yıl Ender Nadi’nin daveti üzerine Cumhuriyet gazetesinde yazmaya başladı. Hayatını da yazın hayatını da Cumhuriyet’te tamamladı.

Ömrü boyunca emperyalizmin hem kendisiyle hem de lokal uzantılarıyla ödünsüz bir çaba verdi. Bunun bedelini de her yaşta ve kuralda ödedi. Buna rağmen gerici odaklarla hengamesini net bir duruşla lakin yapan, kibar bir lisanla sürdürdü. 1971’de 12 Mart muhtırasından sonra “9 Mart cuntası” içerisinde yer almak savıyla tutuklanan ve Ziverbey Köşkü’nde azap gören Selçuk, bundan yıllar sonra siyasi iktidar dayanaklı FETÖ kumpası Ergenekon davasında gaye oldu. 21 Mart 2008’de sabaha karşı 04.30’da Ergenekon operasyonu kapsamında gözaltına alındı ve iki gün sonra tutuksuz yargılanmak üzere hür bırakıldı.

Bu süreçten sonra sıhhat durumu berbatlaşan Selçuk, 21 Haziran 2010’da ortamızdan ayrıldı. Selçuk, hem siyasal İslamcı tehdide hem etnik tehdide hem de sol görünümlü liberal tehdide ve bu üç ögenin Cumhuriyet zıtlığı konusunda işbirliği potansiyeline ait toplumu uyarmış, tarih Selçuk’u haklı çıkarmıştı.

SAVCIYI UYARMIŞTI: ‘BİR YERE VARILAMAZ’

Ergenekon kumpasında maksat olan Selçuk, devrin güçlü ve “dokunulmaz” savcısı Zekeriya Öz için şu sözleri kullanmıştı:

“İddianameye kendi eliyle kattığı dokümanlar bu savcımızın Atatürkçülüğe düşman olduğunu açık seçik sergiliyor… Lakin bu savcımıza dokunmayın… Başbakan’a yakışıyor… Aydınlanmacı rektörler, profesörler, gazeteciler, muharrirler, televizyon işverenlerini terör ve darbe suçlamasıyla hiçbir kanıt olmadan karalayan, Silivri’de koca bir hapishane kışlası oluşturan, F polisinin güdümünde icat edilen ‘ucu açık dava’ları birbirine ekleyen bu savcımıza sakın dokunmayın… Dokunursanız, olmayan yargı bağımsızlığına dokunmuş olursunuz…

Peki, ne yapmanız gerekiyor?… Türkçesi bozuk, mantıktan mahrum, hukuktan nasipsiz, dünyada eşi emsali bulunmayan iddianameleri ve eklerini düstur yapıp üstüne de bu savcımızın heykelini dikin… Neden?… Şayet Türkiye bir gün hukuk devletine yakışır bir evreye ulaşırsa, yargıç, savcı ya da avukat olmak isteyen gençlere hukuksuzluğun abidesini göstermek için…

Ama, bugün Türkiye o denli bir noktada ki bu savcıya dokunduğunuz vakit başbakana dokunmuş oluyorsunuz…”

ÖDÜN VERMEYEN ONUR ABİDELERİ

Yaşamdaki duruş ve yapıtlarıyla Cumhuriyet bedellerinin savaşını veren karikatür ve yazın dünyasının iki bilgesinin yapıtları akıl, his ve kültürün kaynaşmasından doğan, damıtılmış engin bir dünya görüşünden ve gerçek düşünürlerin ışık saçan eserleri olmasının yanı sıra bir yürek işidir tıpkı vakitte. Ve yüreklerin hafızasından hiçbir vakit silinmeyeceklerdir.

Özgür niyetin getirdiği yaratıcılıkla Turhan fırçasıyla hayatı çizdi, İlhan kalemiyle hayatı yazdı. Yapıtları bir sosyoloji yapıtı üzere öğretici, daha hoş bir dünya için düşündürücü oldu.

Yıllar evvel çizdikleri ve yazdıkları tüm canlılığıyla yeniliğini koruyarak insanlığı aydınlatmaya devam ediyor. Onlar ortamızda değiller ancak daima yanı başımızdalar. Siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel tarihe ayna tutarken tüm bu olguları iç içe veren temaları çizgilerinde ve yazılarındaki mükemmel estetikle birleştirerek kelamlara, çizgilere can ve ruh katarak zihinlerde yeni ufuklar açtılar.

Yaşadıkları tüm zahmetlere ve bedellere karşın ödün vermeyen birer onur abidesidir onlar.

Selçuk kardeşleri sevgiyle, hürmetle, gönül dolusu çizgilerle ve yazılarla anıyorum.

Ruhan Selçuk

(Turhan Selçuk’un eşi)

İLHAN SELÇUK’TAN GAZETESİNE SESLENİŞ: ‘ELİNİZDEKİ GAZETE’

Selçuk, sırf kamuoyuna değil, çalışma arkadaşlarına da yol gösterdi. Gazetenin 85. kuruluş yıldönümünde köşesinden şu sözlerle seslendi:

Bilginin şuurunu hem beyinlerinde hem yüreklerinde taşıyorlar…

Yunus Nadi Cumhuriyet gazetesini kurdu… Az Nadi bu kuruluşu binbir zahmet ve dirençle kurumlaştırdı… Bugünkü Cumhuriyet çalışanları bu tarihin mirasını üstlenmişlerdir… Cumhuriyet yalnız Türkiye’de değil, dünya ölçeğinde, bir eşi daha bulunamayacak bir tarihçeye sahiptir…

Bizim yüzümüz bu tarihçede mayalanmış bir geleceğe dönük… Okuruyla, müellifiyle, çalışanıyla kurumlaşan Cumhuriyet, kendi varlığının Atatürk Cumhuriyetiyle özdeş olduğunu çok düzgün biliyor… Atatürk Cumhuriyeti bittiği gün Cumhuriyet de biter… (…) Lakin biz, bugünkü şartlar ne olursa olsun, Atatürk Cumhuriyeti’nin yaşama gücünü koruduğuna ve varoluşunu savunduğuna inanıyoruz…”