Her 10 yılda bir yapılması gerekiyordu en son 2001’de yapıldı: 24 yıl sonra sayım!

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Suiçmez, “kağıt üzerinde, örnekleme yöntemiyle” değil şahsen alana çıkılarak süreçlerin yapılması gerektiğine işaret ederek, “Yoksa artık tekrar sayılar mı makyajlanacak” diye sordu.

Genel tarım sayımı, ülkedeki hayvan varlığından ziraî makinalara, mera büyüklüğünden arazi ölçüsüne kadar tarımla ilgili geniş dataların toplanması manasına geliyor. Türkiye’dek birinci tarım sayımı 1927 yılında yapıldı. Daha sonraki sayımlar 1950, 1963, 1970, 1980, 1991 ve 2001 yıllarında gerçekleştirildi. Her 10 yılda bir bu sayımın yayılması gerekiyordu. Lakin AKP devrinde hiç yapılmadı. AKP, 24 yıl sonra tarım sayımı yapmaya karar verdi. Bunun için 2023 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile TÜİK arasında protokol imzalanmıştı. Genelge ise 2 yıl sonra dün yayınlandı. Genelgeye nazaran, sayım bakanlık ve TÜİK işbirliğinde hem kayıtlılıkla ilgili bugüne kadar yapılan çalışmaların sonuçlandırılması hem de aktüel saha bilgilerinin elde edilmesi maksatları göz önüne alınarak iki kademede gerçekleştirilecek.

Birinci evrede mevcut idari kayıtlarda yer almayan tarım topraklarının belirlenmesi ve bu yerler üzerinde ziraî faaliyette bulunan ziraî işletmelerin tespiti, ön tarama faaliyetleri, soru formları ve data giriş programlarının hazırlanması, bilgilendirme, eğitim ve tanıtım faaliyetleri yapılacak. İkinci kademede ise, birinci etapta elde edilen bilgiler temel alınarak milletlerarası gereklilikler ve ulusal gereksinimler doğrultusunda belirlenen değişkenlere ait datalar (tarımsal işletmeler, iş gücü, bu işletmelerin tasarrufunda bulunan tarım toprakları, hayvan, ziraî alet ve makineler ve benzeri) TÜİK tarafından 2025 yılı içinde tam sayım ve örnekleme yoluyla alandan derlenecek.

EN SON 2001’DE

ZMO Başkanı Baki Remzi Suiçmez, birinci sayımın Atatürk vaktinde yapıldığını anımsattı. Şimdiye kadar 7 defa gerçekleştirilen sayımın yasaya nazaran 10 yılda bir yapılması gerekirken 2001 yılından bu yana yapılmadığına işaret eden Suiçmez, şöyle devam etti:

“Tarım planlaması için elimizde sağlıklı, aktüel datalar olması lazım. Alandan gelen duyumlar, sağlıklı bir tarım sayımının bu basamakta yapılmasının güç olduğu tarafında. Bunun için gereken çalışanın olmadığı, ayrıyeten örnekleme formülüyle, sayılar üzerinden güncelleme yapılmasının hakikat sonuçlar vermeyeceği belirtiliyor. Biz daha mera varlığımızı bilmiyoruz. 14.6 milyon hektar mera görünüyor. Lakin bunun 12 milyon hektara düştüğü söyleniyor. Daha mera varlığı bile bilinmeden hayvancılıkla ilgili planlama nasıl olacak ? Dataların yeni olmadığı yerde 3 yıllık ziraî planlama yapıldı. Lakin birtakım vilayetlerde daha birinci yıl eser değişikliğine gidildi.”

‘RAKAMLAR MI MAKYAJLANACAK?’

“Hayvan sayımız neydi ne oldu, büyük-küçük işletme sayıları, mera varlığımız ne kadar, çiftçinin kullandığı tarım aletlerinin sayısı ne?” üzere dataların ortaya çıkarılması gerektiğini lisana getiren Suiçmez, şöyle devam etti:

“Açıklanan enflasyon datalarına bile güvenilmeyen bir ortamda TÜİK hangi saha işçisi ile bu dataları toplayacak ? Tüm bunların Tarım ve Orman Bakanlığı il müdürlükleri tarafından yerinde tespit edilmesi gerekiyor. Yıllardır bu sayımı yapmıyorlar. Zira yapsalardı tarımın geldiği durum ortaya çıkacaktı. Tarımdaki muvaffakiyet kıssaları ile çelişecekti. Yanlışsız düzgün bir sayım yapılırsa biz bunu olumlu buluyoruz. Fakat yeniden kağıt üzerinde, örnekleme yoluyla yapılacaksa buradan hakikat sonuçlar çıkmaz. Şu anda hayvan varlığı, mera büyüklükleri üzere datalarda çelişkiler bulunuyor. Yoksa artık tekrar sayılar mı makyajlanacak ? Bizde merakla sonucu bekliyoruz.”