İhracatta sürpriz artış: Suriye Almanya’yı geride bıraktı!

Artan maliyetler ve Avrupa pazarındaki daralma nedeniyle iş hacmi düşen milletlerarası nakliyeciler için Suriye taşımaları can simidi oldu. Gümrük vergilerinin düşmesiyle birlikte, 2025’in birinci çeyreğinde Suriye’ye yapılan ihracat taşımaları geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 60 arttı. Böylelikle Suriye, Almanya’yı geride bırakarak karayoluyla en fazla ihracat yapılan ikinci ülke konumuna yükseldi.

Ekonomim’in Ulaştırma Bakanlığı, TÜİK ve Merkez Bankası datalarına dayandırdığı habere nazaran, Türkiye’den karayoluyla yapılan memleketler arası ihracat taşımaları yılın birinci çeyreğinde yüzde 2 artarak 527 bin seferi aştı. Bu artışta Suriye’ye yönelik taşımaların belirleyici olduğu belirtildi. Ocak-Mart 2025 periyodunda bu ülkeye yaklaşık 65 bin sefer yapıldı. Suriye hariç tutulduğunda ise ihracat taşımalarında yüzde 2’lik bir daralma yaşandı.

AVRUPA VE ORTA ASYA’DA HUDUTLU HAREKET

Avrupa’ya yapılan ihracat taşımaları birinci çeyrekte yıllık bazda sırf yüzde 1 arttı ve 228 bin TIR seferiyle sonlu kaldı. Birebir periyotta BDT ve Orta Asya bölgesine yapılan taşımalarda yüzde 9 artışla 81 bin 434 sefer kaydedildi. Ortadoğu ülkelerine yönelik taşımalar ise yüzde 8 yükselerek 215 bin seferi geçti.

TÜRK ARAÇLARININ HİSSESİ TEKRAR ARTIYOR

İhracat taşımalarının yüzde 72’sini Türk araçları gerçekleştirirken, yabancı araçların hissesi yüzde 28’de kaldı. Son yıllarda vize ve geçiş evrakı problemleri nedeniyle pazar kaybeden Türk araçları, bu yıl birinci çeyrekte yüzde 3’lük artış yakalarken, yabancı araç taşımaları yüzde 2 azaldı. Değişen güzergâhların bu trendin bilakis dönmesinde tesirli olduğu tabir edildi.

VERGİ PÜRÜZÜ AŞILDI, TAŞIMALAR HIZLANDI

Suriye’de Aralık 2024’te yaşanan iktidar değişiminin akabinde Türkiye’den yapılan ihracat taşımaları sürat kazandı. Ocak 2025’te süreksiz hükümetin ithalata getirdiği yüksek gümrük vergileri taşımaları durma noktasına getirse de, ilgili bakanlıkların teşebbüsleriyle bu karar geri çekildi. Vergi sıkıntısının çözülmesiyle birlikte, son bir ayda taşımalar yine hızlandı.

SINIRA KADAR TAMPON BÖLGEDE TESLİM

Güvenlik gerekçesiyle 10 yılı aşkın müddettir Suriye’ye ihracat taşımaları farklı bir modelle yapılıyor. Türk nakliyeciler, Cilvegözü Hudut Kapısı yakınındaki tampon bölgede yüklerini Suriyeli araçlara aktarıyor. Bu model sayesinde taşıma süreci resmi ihracat sayılıyor.

Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Kemal Gül, yetkililerin Suriye ile ticareti hızlandırmak için temaslarını ağırlaştırdığını belirterek, “Nisan ayında evvelki aylara nazaran günlük sefer sayısı 350’den 600’lere kadar çıktı. Taşımalar hala tampon bölgeye kadar yapılabiliyor. İkili ve transit taşımalar da açıldığında günlük sefer sayısının 700-800’ü bulacağını öngörüyoruz. Zira Suriye, transite açıldığında Lübnan ve Ortadoğu ülkelerine ihracat artacak. İkili ve transit taşımalarının kısa mühlet içinde başlayacağını öngörüyoruz” dedi.