İspanya’daki sel felaketinde iklim değişikliği etkili: Peki çare var mı?

EPA

Her ne kadar bilim insanları belli hava olaylarının direkt iklim değişikliğinden kaynaklandığını söylemekten kaçınsa da İspanya’nın Valencia kentinde 95 kişinin hayatını kaybettiği sel felaketinde global ısınmanın tesirini yadsımıyorlar.

BBC’den etraf muhabiri Matt McGrath’e konuşan Imperial College London’dan iklim bilimci Dr. Friederike Otto, “Hiç kuşku yok; bu ağır yağışlar iklim değişikliği tarafından güçlendirildi” dedi ve ekledi:

“Fosil yakıt kaynaklı ısınmadaki her derece artışı ile atmosfer daha fazla nem tutabiliyor ve bu da daha ağır yağış patlamalarına yol açıyor.”

İklim üzerinde araştırma yapanlara nazaran bu ağır yağışların beklenen nedeni, İspanya’yı sonbahar ve kışın etkileyen doğal bir hava olayı.

“Gota fría” ya da soğuk damla olarak isimlendirilen bu olayda, soğuk hava, son birkaç yıldır daha da sıcak olan Akdeniz sularına iniyor.

Deniz yüzeyindeki sıcak nemli hava süratle yükseldiği için, kıyıya sürüklenen büyük yağış bulutlarının oluşmasına neden oluyor.

Araştırmacılar, iklim değişikliğinin bu bulutların taşıdığı yağmur ölçüsünü direkt etkilediği kanısında.

Buna nazaran her bir derecelik ısınmada bulutların taşıdığı yağış ölçüsü yüzde 7 oranında artıyor.

Yağmur şiddetle yağdığında da toprak bu kadar fazla suyu emebilecek durumda olmuyor.

Leeds Üniversitesi’nden Prof. Mark Smith, daha sıcak yazların toprağı kuruttuğunu, bunun da su emme kapasitesini azalttığını vurguluyor.

Aynı vakitte daha sıcak bir iklimde fırtınaların hareketinin yavaşlayıp yavaşlamadığı da araştırılıyor; zira bu durum da yağış ölçüsünü artırabilir.

Eylül ayında Akdeniz’deki yüksek sıcaklıkların tesiriyle daha da güçlenen Boris Fırtınası, Orta Avrupa’daki birçok ülkeye vefat ve yıkım getirmişti.

Önceden tespit edilebilir mi?

İspanya’da ise ihtarların geç yapıldığına dair çok sayıda tenkit yöneltildi.

Ancak meteorologlar, süratle hareket eden, ağır gök gürültülü fırtınaların yolunu kestirim etmenin çok güç olduğunu söylüyor.

Oxford Üniversitesi’nden Dr. Linda Speight, “Uyarılar, insanlara selden evvel yüksek yerlere çıkmaları ve kendilerini itimada almaları için hayat kurtarıcı olabilir. Lakin İspanya’da da gördüğümüz üzere, ağır gök gürültülü fırtınalar için evvelden ihtarda bulunmak inanılmaz derecede güç, zira en şiddetli yağışın tam yeri ekseriyetle evvelden bilinemiyor” açıklamasını yaptı ve ekledi:

“Meteorologlar ve bilim insanları, bu zorluğa yenilikçi tahliller bulmak için çok çalışıyor, lakin bu kolay çözülecek bir sorun değil.”

İspanya’daki sel felaketinin öne çıkardığı meselelerden biri de çağdaş altyapının çok sel olaylarıyla başa çıkamaması.

Bazı araştırmacıların belirttiği üzere, yollar, köprüler ve caddeler geçen yüzyılın iklimine nazaran inşa edilmiş durumda, şu anki iklime nazaran değil.

• Valencia’daki sel felaketinde 95 kişi öldü