İsrailli uzmanlara göre Tel Aviv amacına ulaşamayacak
İsrail, 13 Haziran’da “nükleer silah üretimini önlemek ve füze kapasitesini ortadan kaldırmak” iddiasıyla İran’a yönelik akınlara başladığını duyurdu. İran’dan da bu akınlara karşı balistik füze ve insansız hava aracıyla karşı taarruzlar sürüyor.
İran’a yönelik hücumların başlamasıyla İsrail kamuoyunda, hükümet baskısıyla ‘tek seslilik’ tesis edilmeye çalışılırken İsrail muhalefetinden karşıt sesler yükselmeye başladı.
Bir devir Dışişleri Bakan Yardımcılığı da yapan, İsral’in eski Ankara Maslahatgüzarı Alon Liel ve Haaretz gazetesi müellifi Gideon Levy, savaşın başlamasıyla Netanyahu hükümetine yönelik dayanak artsa da Tel Aviv idaresinin asıl emeli olan, ‘İran’da rejim değişikliği projesinin başarılı olma ihtimalinin düşük olduğunu’ düşünüyor.
İSRAİL’İN AMACI ‘REJİM DEĞİŞİKLİĞİ’
İsrail halkının, Gazze’den akınların geldiği 7 Ekim 2023’ün akabinde ‘intikam dolu olduğuna ve gündeminde barışın bulunmadığına’ işaret eden Liel, ‘sonsuza kadar savaş’ vizyonunun İsrail’e ve dünyadaki Musevilere ziyan vereceğini belirtti.
Liel, buna karşın “halkın çoğunluğunun İran’a yönelik atakları desteklediğinin” altını çizdi.
İsrail’in akınlarla İran’ın nükleer programını geciktirdiğine ve füze kabiliyetine büyük bir darbe indirdiğine işaret eden Liel, buna rağmen ‘Tahran’ın nükleer emellerin büsbütün ortadan kaldırılabileceğine inanmadığını’ belirtti.
Alon Liel
Emekli Büyükelçi Liel, “Saldırıların artık durması gerektiğini ve ABD’nin müzakere masasına daha güçlü bir biçimde oturma imkanının oluştuğunu” dile getirdi.
Doğrudan ilan etmese de İsrail’in temel amacının İran rejimini devirmek olduğuna dikkati çeken Liel, şunları söyledi:
“İsrail’in, ilan etmese de, İran’daki rejimi devirmek üzere diğer bir maksadı daha var. Nükleer emelleri büsbütün ortadan kaldırabileceğimizi sanmıyorum, ancak geciktirebiliriz. Rejimle ilgili olarak ise, tabandan ve halkın takviyesiyle bir muhalefet oluşup oluşmayacağı İran halkına bağlı.”
“İŞGAL DEVAM ETTİKÇE DİRENİŞ DEVAM EDECEK”
Öte yandan Haaretz yazarı Levy, “Netanyahu direkt rejim değişikliği hedeflediğini direkt söylemekten kaçınıp ima etse de, Savunma Bakanı Katz’ın bunu açıkça lisana getirdiğini” belirtti.
ABD’nin çeşitli ülkelerde rejim değişikliği yapmaya çalışsa da bunda her vakit başarılı olamadığına işaret eden İsrailli müellif, “Bir ülkenin diğer bir ülkenin rejimini değiştirebileceğine inanmıyorum. Planın bu olup olmadığını bilmiyorum lakin İran’da rejim değişikliği görmek istedikleri kesin” değerlendirmesinde bulundu.
Gideon Levy
Levy, Tel Aviv idaresinin rejim değişikliğini amaçlamasına örnek olarak şunu gösterdi:
“İsrail İran’ın televizyon kanalını bombaladı. Bu rejimi değiştirmekle ilgili, zira televizyon kanalının İran’ın nükleer kapasitesiyle hiçbir ilgisi yok. Televizyon kanalında uranyum üretilmez, uranyum zenginleştirilmez. Bunu yaptılar zira bu rejimin bir sembolüydü.”
İsrail’in ataklarının direkt rejim değişikliğine neden olma ihtimalini düşük gören Levy, lakin bu hücumların İran rejiminin devrilmesine yer hazırlayabileceğini ve ülkede sonrasında olacak gelişmeleri ise İsrail’in denetim edemeyeceğini belirterek “Bundan sonra ne olacağı büsbütün İran halkına bağlıdır” dedi.
Levy, kelamlarını şöyle sona erdirdi:
“Ne yaparlarsa yapsınlar, bu sorunun özü budur. İşgal ve apartheid (ırk ayrımcılığına dayalı rejim) devam ettiği sürece direniş de devam edecek ve direniş devam ettiği sürece İsrail inançta olmayacaktır.”
