İstanbul’un hafızası kapatılıyor
İstanbul Demiryolu Müzesi’nin kurucu müdürü Ruhan Çelebi gazetemize açıklamalarda bulundu: “İstanbul Demiryolu Müzesi 23 Eylül 2005 tarihinde açıldı ve herkes müzeyi fiyatsız ziyaret edebiliyor.
Müze, açıldığı günden bugüne yerli yabancı binlerce kişinin sevgisini kazandı. Butik bir müze her yıl yapılan bağışlarla çok kıymetli bir koleksiyona sahip oldu. Sirkeci (İstanbul) Garı’nın anılarını yaşatan bu müzede 19. yüzyıldan eserler de bulunuyor ve bu özelliği ile hududu olmayan müzeler içinde yer alıyor.
Bir Avrupa Birliği ve Erasmus projesi ile manisiz müze özelliğini de kazandı” diyor ve ekliyor: “Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ilişkin bir müzenin yeniden bakanlık tarafından kapatılmasını aklım almıyor. Birbirinden değerli demiryolcuların anıları bir depoya kaldırılacakmış. Bağışçılar kim bilir nasıl üzülecektir. Isı, ışık ve nem ayarları olmayan bir ambarda kıymetli kâğıtlar, fotoğraflar nasıl korunacak?”
Çelebi, Silivri’de tutuklu bulunan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Uzman Polat’ın bir konuşmasını hatırlatarak şunları söyledi:
“Polat, ‘İstanbul‘un üstü kapalı halkın, fiyatsız faydalanacağı kamusal bir alanı yok’ demişti. İşte Sirkeci Garı tam da bu türlü bir yerdi. Daha da geliştirileceği yerde tüm anılarımızın yok edilmesi çok acı” diyor.
KİRALAMA PROTOKOLÜ 29 YILLIK…
Tarihi Sirkeci Gar binası, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı ortasında yapılan protokolle Ağustos 2024’te Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredildi. Haydarpaşa Garı’nı da kapsayan kiralama protokolü, 29 yıllık süreyi kapsıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, tarihi yapılarda yapacağı tamir, onarım vb. projelerin maliyetini karşılayacak ve ayrıyeten kira ödemesi yapmayacak. Bakanlık, kiraladığı bu alanları alt kira mukaveleleri ile hukukî kişiliklere ve paydaşlık yapılarına kullandırabilecek.
Konuyla ilgili bakanlıktan aldığımız bilgiye nazaran müzenin tamir için kapatılacağı ve sonrasında demiryolu ve göç müzesi olacağı, yapıtların ise bina içinde bir depoda tutulacağı istikametinde oldu. Bakanlığın gazetemize verdiği açıklamayı pahalandıran Çelebi, “Eserlerin garın içinde bir alanda korunacağına asla inanmıyorum, o denli bir fikirleri olsa eserler olduğu yerde özel kasalarda saklanabilirdi. 1800’lerden haritalar var şu anda bile kâğıtları dökülüyor, tamirat için ödenek verilmedi. Onlar farklı ortamda düzgünce bozulacaktır. Sesli rehber var görme engellileri de kapsayan, binlerce lira da sokağa atılacak. Ben Sirkeci Garı’nın da Galata Port üzere rant merkezi olacağını düşünüyorum” diyor.
19. VE 20. YÜZYILA İLİŞKİN 400 ESER…
Romanlara ve sinemalara mevzu olan ünlü Orient Ekspres’in 19-22 Mayıs 1977 tarihlerinde yapılan son seferinde yolcularına dağıtılan hatıra madalya ile bu trende kullanılan gümüş yemek gruplarının da yer aldığı müzede, 19. ve 20. yüzyıla ilişkin yaklaşık 400 eser sergileniyor. Paris-İstanbul ortasında seferler yapan ünlü Orient Ekspres’in son durağı olan Sirkeci Gar, 1890’da hizmete açıldı. Alman mimar ve mühendis August Jasmund’un eseri olan Gar, Oryantalist bir dizayna sahip.
Doğu ve Batı üsluplarını yansıtan gar binası, birçok ünlü ismi ağırlamış. Ünlü polisiye müellifi Agatha Christie de bunlardan biri. Christie’nin sinemalara de mevzu olan ‘Doğu Ekspresinde Cinayet’, Sirkeci Gar’ının dünyaca tanınmasını sağladı. Ayrıyeten Türkiye’de 1955 yılında birinci elektrikli tren işletmeciliğine geçişin simgesi olan banliyö trenlerinden birinin makinist kısmı de müzede en ilgi cazibeli stant malzemelerinden biri.
