Komisyonu rekor sürede 26 saat çalıştırdılar, muhalefetin, köylünün, çevrecinin itirazlarına karşın teklifi kabul ettiler: Zeytine kıydılar

AKP iktidara geldiğinden bu yana zeytinlikleri madenciliğe açmak için yasa, yönetmelik, mevzuat değişiklikleri üzere yaklaşık 10’a yakın teşebbüste bulundu. Bunlardan kimileri geri çekildi, kimileri da yargıdan döndü. Fakat AKP vazgeçmedi. Bu sefer de Muğla Milas’ta bulunan Yeniköy ve Kemerköy ile Yatağan’da bulunan Yatağan termik santrallerinin faliyetine devam edebilmesi için koordinat da verilerek zeytinlikleri madenciliğe açmak emeliyle “adrese teslim” düzenlemeyi Meclis’e getirdi.

ŞİRKETLER İÇİN

Gerekçe olarak da özelleştirilen santrallerin kapanmaması, faliyetlerine devam edebilmesi gösterildi. İtirazlara rağmen teklif evvelki gün saat 10.00’da kurulda görüşülmeye başlandı. Evvelki gün sabah köylüler ve çevrecilerin kurula alınmaması nedeniyle arbedeler yaşanmıştı. Yumruklaşmaya varan arbedelere, reaksiyonlara rağmen kurul yaklaşık 26 saat çalıştırıldı. Gece boyunca komite görüşmelerine devam etti. Sandalyelerde uyuklayanlar oldu. Muhalefet partileri, teklifin anayasaya karşıt olduğuna dikkat çekerek tüm unsurlarda çok sayıda önerge verdi. Lakin hepsi reddedildi.

‘BÜYÜK AMAÇLARIMIZ VAR’

Enerji ve Natürel Kaynaklar Bakan Yardımcısı Nevzat Şatıroğlu, “Biz hem daha çok GES ve RES yapalım diyoruz hem de bu süreci kısaltmak için bir maksat edindik kendimize bakanlık olarak; büyük amaçlarımız var” dedi. CHP Trabzon Milletvekili Sibel Suiçmez, “Ama etraf hedefli değil bu hedefler” karşılığını verdi.

‘SOL GÖRÜŞLÜDÜR’

AKP Eskişehir Milletvekili İdris Nebi Hatipoğlu, evvelki gün komiteye köylülerin, çevrecilerin giremediği tenkitlerine karşılık verirken, “Şimdi, TEMA Yönetim Kurulu Lideri (Deniz Ataç) prosedüre uydu, nezaketle rica etti, geldi buraya oturdu; kimse bir şey demiyor kendisine değil mi ‘niye oturdunuz?’ diye? Kendisi de bizim Eskişehir ilçe belediye liderimizin da kardeşidir, hatta sol görüşlüdür; niçin aldık o vakit biz almıyoruz da, TEMA Vakfı Liderini niçin aldık ?” dedi. CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Ataç’ın, TEMA Vakfı Başkanı kimliğiyle Meclis’te olduğunu söyledi. Kurul Lideri Mustafa Varank, “Solcu da olabilir, yani bizim açımızdan bir zahmet yok” diye konuştu.

SENDİKADAN TEKLİFE DESTEK

Santrallerde örgütlü bulunan Tes-İş Sendikası’nın Genel Başkanı İrfan Kabaloğlu, teklife takviye verdi. Kabaloğlu, 400’e yakın kamyonun her gün Soma’dan Yatağan’a kömür getirdiğini söyledi.

‘DENETİMSİZ HALE GETİRİLİYOR’

Türkiye Barolar Birliği Etraf ve Kent Hukuku Kurulu üyesi Yakup Şekip Okumuşoğlu, ÇED’lerin derinleştirilmesi gerekirken, daha da ayrıntılandırılması gerekirken ne yazık ki bu düzenlemeyle daha da “gevşetildiğini”, kontrolsüz hale getirildiğini vurguladı.

‘ZEYTİN TAŞINAMAZ’

Ege Bölgesi Sanayi Odası Katip üyesi Nejat Özduran, şunları söyledi:

“Arkadaşlarımız diyorlar ki: ‘Zeytin ağacı taşınır mı, taşınmaz mı, eser verir mi, vermez mi ?’ Bu işin içinde birisi olarak ben zeytini taşıdım ‘verim aldın mı ?’diyorsanız almadım, yıllarca bekledim alamadım zira zeytine ne kadar bakarsanız bakın randıman veremiyor zira onun damarlarını kesmişsiniz, kollarını kesmişsiniz fakat ‘yaşıyor bu adam’ diyorsunuz. Bu adamı İzmir’den almışsınız, İstanbul’a götürmüşsünüz, İstanbul’da yaşıyor, hakikat yaşıyor fakat eli tutmuyor, ayağı tutmuyor. Onun için diyorum ki: Zeytin taşınamaz, zeytin olduğu yerde değerlidir. Zeytinimize kıymayalım diyorum. Zeytinyağımızı da çok uygun değerlendirelim.”

‘DOĞA NASIL TAŞINABİLİR ?’

Doğal Hayatı Müdafaa Vakfı Genel Müdürü Ömür Kula, zeytinin taşınamayacağına işaret ederek, “Ya, arkadaşlar, tabiat nasıl taşınabilir ya ? Ekosistemi nasıl taşıyorsunuz bir yerden bir yere ? Saksı mı bu ? Meczup miyiz ? Bu bir excel tablosu mu ?” diyerek yansısını lisana getirdi. Kula, düzenlemenin anayasaya ters olduğunu da vurguladı.

‘ANLAŞILIR DEĞİL’

Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu Kurucu Üyesi Murat Narin, birçok kere hayır denilen bir düzenlemenin yine getirilmesinin “anlaşılır ve kabul edilebilir birşey olmadığını” vurguladı. Narin, “ Zeytin ağacını sökmekle, zeytinciyi yerinden oynatmakla, sürgün etmekle bu ülke kalkınmaz” diye konuştu.

‘40 KÖY GİDECEK’

Milas Ekizköy Mahallesi Muhtarı Necla Işık, tenkitlerini şöyle lisana getirdi:

“Burada 40 köy gidecek ya yalnızca Ekizköy’de 40 bin zeytin ağacımız var, geri kalan köyleri saymıyorum bile. Bu 40 köyün geçimliği ne olacak, bizim emeğimiz ne olacak, bizim toprağımız ne olacak ? Her şeyimiz gidecek. Üzerimizde bir talan var, talan kurulmaya çalışılıyor. Bizim her şeyimize çökülmeye çalışılıyor ve bize sorulmuyor. Bizim sesimiz niye altı yıldır duyulmuyor ? Ben bunu sormak istiyorum. 40 köy ve 40 köy zeytinle besleniyor.”

‘BİR ZEYTİN AĞACI DİKTİLER Mİ ?’

Işık, “bu torba teklifi sunan vekiller, bir tane zeytin ağacı dikmiş midir ? Bir tane ağaç kaç yılda meydana geliyordur biliyor mu ?” diye sordu. Soru karşılıksız kaldı.

ŞİRKET DEĞİL, TKİ DİKTİ

İklim Adaleti Koalisyonu’ndan Deniz Gümüşel, Güç Bakanlığı’ndan

yetkililerin rehabilitasyon çerçevesinde 10 bin tane zeytin ağacının şirket tarafından yetiştirildiğini söylediklerine işaret ederek, şöyle devam etti:

“Doğru değildir efendim; bu ağaçların hepsi 2012 yılına kadar Türkiye Kömür İşletmeleri tarafından madenler işletilirken dikilmiş ağaçlardır ve o günden bugüne de hasadını şirket köylülere yaptırmaktadır. Evet, derler ki: 8 ton zeytinyağı elde ediliyor yılda ve biz bunu hiç kullanmıyoruz lakin ne hikmetse ki ben ne vakit Meclis’te bir yasama sürecine müdahil olmak için gelsem Yeniköy ve Kemerköy Elektrik Üretim AŞ yetkililerini, CEO’sunu, genel müdürünü ellerinde zeytinyağı şişeleriyle Meclis koridorlarında dolaşırken görüyorum.”

Görüşmelerde muhalefetin hususların tekliften çıkarılmasına yönelik verdiği bütün önergeler reddedildi. Komisyon Başkanı Mustafa Varank Zeytincilik Yasası’nın da değişmesi gerektiğini söyledi. Varank gayenin buradaki santrallerin gereksinimini karşılamak olduğunu belirtti. CHP Genel Lider Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz düzenlemenin geri çekilmesini istedi. CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun da düzenlemenin “kişiye özel bir düzenleme” olduğunu vurguladı.

26 SAATLE REKOR

Teklifin zeytinliklerle ilgili tartışmalı 11. unsuru tam 24. saatte muhalefetin tüm itirazlarına rağmen kabul edildi. Yaklaşık 26 saatte de teklifin tamamı kuruldan geçti. Toplantı, 28. Periyot 3. Yasama Yılı’nın en uzun periyodik kurul toplantısı olarak kayıtlara girdi. Bu ortada Yatağan, Yeniköy ve Kemerköy santrallerini işleten şirket temsilcileri de, Meclis koridorlarında teklifin kuruldan geçmesini bekledi. Teklifin gelecek hafta TBMM Genel Kurulu’na gelmesi bekleniyor.