Laodikya ve Tripolis antik kentlerindeki kazı çalışmaları devam ediyor
Laodikya ve Tripolis antik kentlerini gördükten sonra, “Ne büyük bir mirasmış omuzlarımızda taşıdığımız” diyor insan ve tarihin derinliklerinden fısıldayan seslerle, büyülenmiş bir halde ayrılıyor.
Atatürk’e armağan
Laodikya antik kenti, Denizli kent merkezine yaklaşık 6 km uzaklıkta, Anadolu’nun en kıymetli arkeolojik alanları ortasında yer alıyor. Antik periyotlarda ticaret, kültür ve inanç açısından değerli bir merkez olan Laodikya’da 2003’ten bu yana yapılan hafriyat ve araştırmalarda birinci yerleşimin M.Ö. 5500 yılından başlamak üzere MS 7. yüzyıl sarsıntısına kadar kesintisiz devam ettiği tespit edilmiş.
2003’ten beri hafriyat çalışmalarının başında olan Laodikya Antik Kenti Hafriyat Lideri Prof. Dr. Celal Şimşek, Laodikya’nın, Denizli’nin binlerce yıl evvelki etkin ticari hayatını yansıtan ve birçok belgeyi sunan bir kent olması prestijiyle kıymetli olduğunu lisana getiriyor. Şimşek, kentin sırf yüzde 1.3’ünün kazıldığını söylüyor, “Daha kaç yıl sürer” sorumuza da latifeyle karışık, “Bin yıl sürer” cevabını veriyor. Şimşek, 2024’te Laodikya’yı 150 bin kişinin ziyaret ettiğini belirtiyor. 150 bin kişinin yüzde 80’inin yabancı turist olduğunu da ekliyor. 2025’te ziyaretçi sayısının 300 bin olmasını beklediğini vurguluyor.
Her bir adımı büyüleyici olan Laodikya’nın en kıymetli noktası, kuşkusuz Traian Çeşmesi. Şimşek, İmparator Traian ve Dacialı esirden oluşan heykel kümesinin 29 Ekim 2023’te, personeliyle, ustasıyla, arkeoloğuyla, mimarıyla Atatürk’e ve Cumhuriyete ithaf ettiklerini söylüyor.
Laodikya’da artık, Batı Tiyatrosu’nun sahne binasında ağır onarım çalışmaları devam ediyor.
MEVZİLERLE İÇ İÇE
Bir sonraki durağımız, Denizli’nin Buldan ilçesindeki, antik devirdeki isimleriyle Lidya, Frigya ve Karya bölgelerinin kesişim noktasında kıymetli ticari yolların geçiş güzergâhında konumlanan Tripolis antik kenti. Tripolis’in ismi, anlatmaya paha: Helenistik periyotta çeşitli kaynaklarda ismi geçmeye başlayan kent sanat, müzik, şiir ve kültürün esirgeyici yaradanı Apollon’a ithafen Apollonia olarak isimlendirilmiş. Geç Cumhuriyet devrinde Jül Sezar’ın yakın arkadaşı ve Mısır Kraliçesi Kleopatra’nın sevgilisi olan Roma generali Mark Antony’e ithafen “Antoniopolis” ismini almış, bu meşhur kumandan birebir vakitte, William Shakespeare’in ünlü karakterlerindendir. İmparator Augustus periyodundan itibaren ise kentin isminin üçüncü ve son kere Tripolis olarak değiştirilmiş. Tripolis, Roma ve Bizans periyotlarına ilişkin mimari özellikleri ve yapı örneklerini yansıtmasıyla ve stratejik pozisyonu sayesinde hem batı ve kuzeydeki vadiler aracılığıyla Ege’ye hem de güneydoğusunda yer alan Çürüksu Ovası ve vadileri üzerinden İç Anadolu ve Akdeniz’e ulaşımının bulunmasıyla epey değerli. Bir diğer kıymetli nokta, şimdi kazılamamış, Ulusal Uğraş kahramanlarının mevzilendiği iki zirvenin de antik kentin hudutları içerisinde olması. Tripolis Antik Kenti Hafriyat Lideri Prof. Dr. Bahadır Duman, mevzilerden birinin 100 metre kadar kazıldığını, Kurtuluş Savaşı’ndan kalan kimi mühimmat ve konservelerin bulunduğunu söylüyor.
Duman, kentin 12 yıl süren hafriyat çalışmaları sonucunda hünüz yüzde 5’inin kazıldığını belirtiyor. Kazılmayan alanlardan en heyecan verici olanı ise tespit edilen 30 bin kişilik stadyum.
