Mahfi Eğilmez iPhone örneğiyle açıkladı: Trump’ın gümrük vergilerinin amacı ne?
İktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, bloğunda yayımladığı ‘Herkesin kaybedeceği oyun’ başlıklı yazısında ABD Başkanı Donald Trump’ın dış ülkelere uyguladığı yeni gümrük vergilerini kıymetlendirdi.
TİCARET SAVAŞLARININ YENİ DÖNEMİ
Eğilmez, ticaret savaşlarının bir ülkenin ya da her iki tarafın ithalatı engelleme gücünü kullanarak başladığını belirterek, “Bu engellemenin en nazik hali kur savaşları yoluyla, en sert biçimi ise gümrük vergileri ve kotalar yoluyla yapılır. Kur savaşları bir müddettir devam ediyordu. Artık Trump’ın başlattığı gümrük vergilerine dayalı ticaret savaşları devrine girmiş bulunuyoruz” dedi.
TRUMP’IN TEDBİRLERİ GLOBAL PİYASALARI ETKİLİYOR
Eğilmez, bu ticaret savaşının sadece ABD ve Çin ortasında olmasının, bir ülkenin yararlı çıkması ve oburunun kaybetmesi ya da her iki ülkenin de kaybetmesiyle sonuçlanacağını söz etti. Lakin, Trump’ın aldığı ithalat kısıtlayıcı tedbirlerin sırf Çin’e değil, tüm dünyaya yönelik olduğunu belirterek, şu an için sırf Çin’in misilleme yaptığını lakin başta AB olmak üzere öteki ülkelerin de misilleme yapmaya hazırlanabileceğini vurguladı.
TİCARET SAVAŞLARINDA IPHONE ÖRNEĞİ
Küreselleşmiş üretim yapısının ticaret savaşları kazananı olmayacağını açıklayan Eğilmez, örnek olarak dünyaca ünlü ABD markası iPhone’u ele aldı. Eğilmez, “Apple şirketi, iPhone’un dizaynını, yazılımını ve birtakım modüllerini üretirken, geri kalan kesimler Almanya, Güney Kore, Çin, Japonya, İsviçre, Tayvan üzere ülkelerdeki şirketlere yaptırılıyor” dedi. Bu kesimlerin, Çin, Tayland, Malezya, Çek Cumhuriyeti, Güney Kore, Singapur, Filipinler üzere ülkelerde bir ortaya getirilerek üretildiğini ve en büyük üretimin Çin’de yapıldığını söz etti.
TRUMP’IN MAKSADI NE?
Eğilmez, globalleşmiş üretim yapısında gümrük vergilerinin artmasının, eser fiyatlarını yükselteceğini belirterek, Trump’ın bu vergilerle maksadının, dünyanın dört bir yanına dağılmış üretimi ABD’ye çekmek olduğunu vurguladı. Eğilmez, “Gümrük tarifeleri, bu eserlerin çok daha değerliye mal olmasına yol açacak ve kesimleri üreten ülkelerin düşük fiyat avantajı kaybolacak” diyerek, bu durumda modüllerin ABD’de üretilmesinin ekonomik hale geleceğini söyledi.
FİYAT ARTIŞI VE PAZAR KAYBI
Eğilmez, “ABD’de üretim artarsa, hem istihdam yaratılacak hem de daha fazla katma kıymet içeride kalacak” dedi. Lakin, iPhone’un daha değerliye üretilip satılacağına dikkat çekerek, “iPhone’un satış fiyatı arttıkça, daha düşük fiyatlı rakip cep telefonları piyasayı ele geçirecek” sözlerini kullandı.
KÜRESELLEŞMEYE KARŞI DURUM
Eğilmez, bu durumun sırf ABD için değil, öbür ülkeler için de geçerli olacağını ve sonuç olarak mal piyasalarındaki fiyat istikrarlarının çok daha yüksek seviyelere çıkacağını söyledi. Eğilmez, “Üretici de tüketici de kaybedecek. Daha yüksek refah için globalleşme sloganıyla çıkılan yolda tam aksisi bir kademeye gelmiş durumdayız” diyerek, globalleşme sürecinde bilakis bir evreye geçildiğini belirtti.
