Meksika’da yaklaşık 1300 yıllık Antik Maya kenti ‘tesadüfen’ keşfedildi

Getty Images Yapılan keşfe yakın Calakmul isimli kentteki bir piramit

Meksika’da milattan sonra (MS) 750 yılına uzandığı düşünülen büyük bir Maya kenti, baht yapıtı bir doktora öğrencisi tarafından keşfedildi. Antik Maya kentine Valeriana ismi verildi.

Ülkenin güneydoğusundaki Campeche’deki kentte, en kalabalık devrinde 30-50 bin kişinin barındığı sanılıyor.

Bu keşif Valeriana’yı, yapı yoğunluğu bakımından yaklaşık 100 km uzaklıktaki Calakmul’dan sonra Latin Amerika’daki en büyük ikinci antik yerleşim yapıyor.

Arkeologlar sık ağaçlarla görünmez olan kentte piramitlerin, spor alanlarının, ilişki yollarının ve amfitiyatroların olduğunu söylüyor.

Valeriana’yı keşfeden, Lidar teknolojisi ile yapılmış haritalandırmayı inceleyen Amerikalı doktora öğrencisi Luke Auld-Thomas oldu.

Auld-Thomas, çevresel tesirleri incelemek gayesiyle yapılan Lidar müşahedesinde kentin kalıntılarını tespit etti.

Lidar, sonar (ses dalgası) ve radara (radyo dalgası) benzeri bir prensiple uzaktaki cisimleri tanımlamak için kullanılıyor.

Lazer ışınları binlerce kere yeryüzüne iletiliyor ve kaynağa geri dönüş suratı ölçülüyor.

Böylece üç boyutlu bir haritalandırma yapılabiliyor.

Getty Images Yeni keşfedilen Valeriana’nın Maya uygarlığının en büyük kentlerinden biri olduğu belirtiliyor.

Arkeologların kullandığı bilgi tahlili yollarıyla manzaralara bakan Auld-Thomas’un yaptığı keşif birçok açıdan heyecan verici olarak bedellendiriliyor.

Yapılan araştırmaya katılan Profesör Marcello Canuto, keşfin, Batılı arkeologların Tropikal alanlardaki yaşama yönelik kanılarını değiştirebileceğini söylüyor.

Bu noktada hakim görüş, antik medeniyetlerin “ömürlerini sonlandırmak” için Tropikal bölgeleri seçtiği istikametindeydi.

Ancak Canuto, yapılan keşiflerin, dünyanın bu bölgelerinin varlıklı ve karmaşık kültürlere konut sahipliği yaptığını gösterdiğini söylüyor.

Antik kentin çöküşüne ve sonrasında terk edilmesine neyin yol açtığı bilinmiyor lakin arkeologlar iklim değişikliğinin kıymetli bir faktör olabileceğini söylüyor.

Yapılan keşfin bir diğer kıymetli özelliği de bulunduğu yer.

Araştırmacılar, kayıp kentin, bölgede ana yola sadece 15 dakika aralıkta olduğunu söylüyor.

Bu bölgede hala ataları Mayalara uzanan yerli halk yaşıyor.

Araştırmacılara nazaran, kayıp kentin bugüne dek bulunamamasının nedeni, harabelerin toprak ve bitki kaplı olmasıydı.

BBC Campeche’de bulunan harabeler

Lidar teknolojisi, arkeolojiyi dönüştürüyor

Yapılan tahliller, kentin 16 kilometrekare çapında olduğunu ortaya koyuyor. Büyük yapılardan oluşan iki merkez noktası ortasında da iki kilometre aralık var.

Arkeologlar, topla yapılan bir spor için saha ve ağır nüfusa yetecek bir su havzası da tespit etti.

Doktora öğrencisi Auld-Thomas ve Prof. Canuto üç farklı alanda çeşitli boyutlarda 6 bin 764 bina buldu.

Yapılan araştırmalara nazaran Maya medeniyeti MS 800’lü yıllarda yıkıldı.

Elde edilen datalar, ünite alandaki nüfus yoğunluğu ile iklim sorunlarının tesirli olduğunu söylüyor.

Kuraklıklar nedeniyle kitlesel göçlerin kentlerin çöküşüne katkı verdiğine inanılıyor. 16. yüzyılda İspanyol istilacıların gelişiyle de Maya kentlerinin yok olması hızlandı.

Araştırmacılar, daha evvel alanda birebir müşahedeyle yapılabilen keşiflerin, Lidar teknolojisiyle büyük sıçrama yaptığına işaret ediyor.

Bu teknoloji sayesinde, son 10 yılda, Mezoamerika’da (Orta Amerika’da Meksika’nın ortalarından Belize, Guatemala, El Salvador, Honduras, Nikaragua ve Kosta Rika’nın kuzeyine kadar olan bölge), 100 yılda yapılanın 10 katı haritalandırma yapılabildi.

İlk yerleşim alanlarını milattan evvel (MÖ) 1000’li yıllarda kuran Mayaların medeniyetleri, MS 600’lü yıllarda ise doruğa ulaşmıştı.

Maya kentleri Meksika’nın Yucatan Yarımadası ile Belize ve Guatemala’da ağırlaşmıştı.

• DERGİ – 2000 yıllık Maya medeniyeti nasıl yıkıldı?
• DERGİ – Uydu imajıyla Maya kalıntılarını bulmak
• Yeni Maya takvimi: Sona 7 bin yıl var

• Meksika lideri, yerli Maya halkından yüzlerce yıldır işlenen kabahatler için özür diledi