Nihal Candan’ın ölümü sonrası Türkiye Psikiyatri Derneği’nden uyarı
Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD) tarafından anoreksiya nervoza hastalığına ait açıklama yaptı.
Açıklamada, “Yeme bozuklukları, bilhassa erken devirde tanındığında; psikiyatri ve gerektiğinde başka tıbbi alanların iş birliğiyle yürütülen bütüncül bir tedavi süreciyle iyileştirilebilen ruhsal hastalıklardır. Lakin hastalık birden fazla vakit bir ‘kişisel tercih’ ya da ‘geçici estetik kaygı’ üzere algılandığı için teşhis gecikir. Yeme bozuklukları hakkında daha fazla farkındalık oluşmasını; toplumsal mitlerin yerini hakikat ve bilimsel bilgilere bırakmasını temenni ediyoruz. Bu farkındalığın; yeme bozukluğu yaşayan bireylerin erken periyotta sıhhat hizmetlerine yönlendirilmesinde kıymetli bir rol oynadığını vurgulamak istiyoruz” sözleri kullanıldı.
Türkiye Psikiyatri Derneği Yeme Bozuklukları Çalışma Ünitesi tarafından anoreksiya nervoza hastalığına ait yapılan yazılı açıklamada, hasta mahremiyetine, hastalığın toplumda ve medyadaki yanlış inanışlarla açıklanmasına ve erken teşhisin değerine işaret edildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Son günlerde kamuoyuna yansıyan üzücü ve erken bir kaybın akabinde, yeme bozuklukları ve bilhassa anoreksiya nervoza hakkında pek çok yorum, haber ve paylaşım gündeme gelmiştir. Öncelikle vefat eden yurttaşımızın ailesine ve yakınlarına başsağlığı ve sabır diliyoruz. Bu türlü hassas periyotlarda medyada kullanılan lisanda; hem hayatını yitiren kişinin anısına hem de benzeri zorluklarla gayret eden bireylerin mahremiyetine ihtimam gösterilmesi gerektiğini hatırlatmak isteriz. Bu açıklama, toplumda sıkça yanlış anlaşılan bu hastalık hakkında yanlışsız bilgileri paylaşmak, damgalayıcı tavırları önlemek ve tedavi sürecine dair farkındalığı artırmak emeliyle hazırlanmıştır.”
ANOREKSiYA NERVOZA NEDiR?
“Anoreksiya nervoza, kişinin vücut algısı, yeme davranışı ve kilo ile bağlantılı niyetlerinde bariz bozulmalara yol açan, önemli fizikî komplikasyonlara ve tedavi edilmediğinde ömür kaybına neden olabilen ruhsal bir hastalıktır. Bu hastalık sadece ‘zayıflama isteği’ ya da ‘diyet yapma’ olarak görülmemelidir; kişinin benlik algısını, ruh halini ve toplumsal alakalarını derinden etkileyen tıbbi ve psikiyatrik bir meseledir. Yeme bozukluğu belirtileri fark edildiğinde, hastalığın ciddiyeti göz önünde bulundurularak öncelikle bir psikiyatri uzmanına başvurulması hayati kıymet taşımaktadır.”
TOPLUMDAKİ YANLIŞ İNANIŞLAR, MEDYA VE TOPLUMSAL MEDYA SORUMLULUĞU
“Yeme bozuklukları birçok vakit ‘irade zayıflığı’, ‘güzellik kaygısı’ ya da ‘sadece genç bayanları etkileyen bir durum’ üzere yanlış inanışlarla açıklanır. Meğer yeme bozuklukları her yaş, cinsiyet, vücut tipi ve sosyoekonomik seviyedeki bireyleri etkileyebilir. Bir kişinin kilosu, vücudu ya da fizikî görünümü, yeme bozukluğu yaşayıp yaşamadığını anlamak için kâfi değildir; zira bu hastalık, birden fazla vakit dışarıdan fark edilemeyen derin ve karmaşık ruhsal süreçlerle seyreder.
Medya, bu cins bahisleri haberleştirirken dikkatli ve ihtimamlı bir lisan kullanmalıdır. Bireylerin şahsî sıhhat bilgileri, vücut ölçüleri ya da hastalık süreciyle ilgili spekülatif ayrıntılar haber konusu yapılmamalıdır. Bu cins içerikler hem ilgili şahıslara ziyan verebilir hem de hastalıkla uğraş eden bireyler için tetikleyici olabilir.”
SOSYAL MEDYA VE MEDYANIN ROLÜ
“Medya ve toplumsal medya platformlarında sıkça karşılaşılan ‘ideal beden’ imajları, zayıflığı öven sözler ve sıhhatsiz yeme davranışlarını olağanlaştıran içerikler; bilhassa risk altındaki genç bireylerde yeme bozukluklarının gelişimine katkıda bulunabilir. Toplumsal medya algoritmalarının bu cins içerikleri öne çıkarma eğilimi, bu tesirleri daha da güçlendirebilir. Ayrıyeten, toplumsal medya üzerinden yapılan karşılaştırmalar, vücut memnuniyetsizliğini artırarak bireylerin vücut algısını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle sadece içerik üreticilerinin değil, platform sağlayıcılarının ve karar vericilerin de bu mevzuda sorumluluk taşıdığı unutulmamalıdır.
Yeme bozuklukları, bilhassa erken periyotta tanındığında; psikiyatri ve gerektiğinde öbür tıbbi alanların iş birliğiyle yürütülen bütüncül bir tedavi süreciyle iyileştirilebilen ruhsal hastalıklardır. Lakin hastalık birden fazla vakit bir ‘kişisel tercih’ ya da ‘geçici estetik kaygı’ üzere algılandığı için teşhis gecikir. Bu da tedaviye erişimi maniler. Genç bir insanın hayatını kaybetmesinin akabinde, yeme bozuklukları hakkında daha fazla farkındalık oluşmasını; toplumsal mitlerin yerini gerçek ve bilimsel bilgilere bırakmasını temenni ediyoruz. Bu farkındalığın; yeme bozukluğu yaşayan bireylerin erken devirde sıhhat hizmetlerine yönlendirilmesinde değerli bir rol oynadığını vurgulamak istiyoruz.”
NE OLMUŞTU?
Anoreksiya Nervoza hastalığına yakalanıp 23 kiloya kadar düşen Nihal Candan’ın geçen günlerde ikinci defa kalbi durmuştu. Candan, tüm müdahalelere karşın hayatını kaybetmişti.
