Prof. Dr. Gazi Yaşargil kimdir, nereli, kaç yaşında? Gazi Yaşargil neden öldü?
Dünyaca ünlü Beyin Cerrahı Gazi Yaşargil, yaşamını yitirdi. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu acı haberi; “Prof. Alanında yürüttüğü eşsiz çalışmalarla “Yüzyılın En Âlâ Beyin Cerrahı” seçilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil Hocamızın vefatını büyük bir ıstırapla öğrendim. Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için örnek teşkil eden kaç işe imza atmıştı. Onun anısını yaşatmak için elimizden geleni yapacağız.” kelamlarıyla duyurdu. Peki, Prof. Dr. Gazi Yaşargil kimdir, nereli, kaç yaşında? Gazi Yaşargil neden öldü?
GAZİ YAŞARGİL KİMDİR?
Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925’te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde doğdu. Türkiye’de tıp eğitiminin akabinde, İsviçre’nin Basel kentinde yüksek lisans ve nöroşirürji uzmanlık eğitimi aldı. Akabinde Bern Üniversitesi’nde psikiyatri kısmında çalıştı ve burada beyin cerrahisi alanına yöneldi. Beyin anatomisi ve cerrahisi üzerine çalışmalar yapan Yaşargil, 1953 yılında Basel Üniversitesi Nöroşirürji kısmında çalışmaya başladı. 1965 yılında Zürih Üniversitesi’nde yardımcı profesör olarak görevine devam etti. 1965 ve 1967 yılları ortasında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Vermont Üniversitesi’nde mikrovasküler cerrahi alanında değerli çalışmalar yaptı. 1973 yılında profesörlük unvanını kazanarak Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün başkanı oldu.
GAZİ YAŞARGİL KEŞİFLERİ
Gazi Yaşargil, cerrahinin çeşitli alanlarında değerli keşiflere imza atmıştır. Mikroskop kullanarak yapılan beyin cerrahisi operasyonlarına yeni bir boyut kazandıran Yaşargil, 1967’de cerrahi mikroskopla birinci beyin bypass ameliyatını gerçekleştirdi. Bu alanda kullanılan ekipmanları yetersiz bulan Yaşargil, yenilikçi aygıtlar tasarlamaya başladı. İntrakraniyal anevrizma ameliyatlarında damarları klemplemek için geliştirdiği klipsler, hâlâ çağdaş cerrahi uygulamalarda kullanılmaktadır. Ayrıyeten, beyin cerrahisinde operasyon alanına ulaşmak için beyin dokusunu daha kolay hareket ettirmek maksadıyla Leyla retraktörünü tasarlamıştır. Bu alet, günümüzde beyin cerrahilerinin vazgeçilmez bir modülü haline gelmiştir. Yaşargil’in geliştirdiği bir öbür kıymetli aygıt ise “Kayan Mikroskop”tur. Bu hareketli mikroskop sistemi, beyin cerrahisinde daha geniş bir görüş alanı sağlayarak cerrahların işini kolaylaştırmıştır.
GAZİ YAŞARGİL TESİRİ VE MİRASI
Gazi Yaşargil’in tıp ve cerrahiye olan katkıları, onu beyin cerrahisinin önde gelen isimlerinden biri yapmıştır. 1999 yılında Amerikan Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanına layık görülen Yaşargil, Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından onur madalyasıyla ödüllendirilmiştir. Dünyada cerrahi mikroskobun yaygınlaşmasında büyük rol oynayan Yaşargil, beyin cerrahisi alanındaki yenilikçi çalışmaları ile tıp topluluğuna kalıcı bir miras bırakmıştır. Ayrıyeten, “Master of Brains, Gazi Yaşargil” isimli belgesel, onun hayatını ve bilimsel muvaffakiyetlerini mevzu alarak 2021’de ABD’de gösterime girmiştir. Harvey Cushing ile 20. yüzyılın en değerli nöroşirürjisyenlerinden sayılmaktadır. 2000 yılında Cumhuriyet Gazetesi tarafından son bin yıl içinde Türk tarihinin Atatürk ve İbn Sina üzere 10 Türk büyüğünden biri olarak seçilmiştir.
Yaşargil’in beyin cerrahisi alanındaki katkıları yalnızca tıp dünyasında değil, birebir vakitte cerrahilerin standartlarını yükselten aygıtlarıyla da büyük bir tesir yaratmıştır. Amerika’da “Yüzyılın Adamı” olarak seçilen Gazi Yaşargil, birebir vakitte dünya çapında saygın bir bilim insanı olarak tanınmaktadır. Onun geliştirdiği teknikler ve aygıtlar, günümüzdeki çağdaş beyin cerrahisinin temel taşlarını oluşturmuştur.
GAZİ YAŞARGİL’İN ÖZEL HAYATI
İki sefer evlenen Yaşargil’in, birinci evliliğinden Leyla ve Ceylan isminde iki kızı ve Can isminde oğlu bulunmaktadır. Oğluna, ismi arkadaşı Can Yücel’in anısı nedeniyle verilmiştir.
