Suudi Arabistan’da 4 bin yıllık antik kent keşfedildi
Araştırmacılar, “el-Natah” olarak isimlendirilen antik kentin, göçebe sığır çobanlığı hayat biçiminden karmaşık bir kentsel yerleşime dönüşen bir kent olduğunu söylüyor.
Kasabanın kalıntıları, Arap Yarımadası’nın kuzeybatısında çölle çevrili verimli bir arazi olan Hayber’in duvarlarla çevrili vahası tarafından gizlenmiştir.
Levant ve Mezopotamya üzere daha âlâ anlaşılan bölgelere kıyasla yeterli korunmuş arkeolojik alanların eksikliği nedeniyle Suudi Arabistan’ın kuzeyindeki kentleşmeyi incelemek güç olmuştur.
Ancak, Suudi Arabistan’ın kuzeyinde yakın vakitte yapılan hafriyatlar, bu bölgedeki kentleşmenin erken evrelerine dair yeni bilgiler sunmaktadır.
PLoS ONE mecmuasında yayınlanan çalışmaya nazaran, yaklaşık 500 kişinin yaşadığı antik al-Natah kasabası yaklaşık 1,5 hektarlık bir alanı kaplıyordu ve gözetici surlarla çevrili bir merkez bölgesi ve yakınlarda bir yerleşim bölgesi vardı.
Araştırmacılar antik alanda en az bir yahut iki katlı meskenleri basitçe destekleyebilecek kadar güçlü bina temelleri buldular. Bilim insanları, yaklaşık bin yıl sonra kentin terk edilmiş üzere göründüğünü söylüyor.
Araştırmacılar ayrıyeten, kasabanın yakınlarında antik bir nekropolü temsil eden bir mezar kümesine dair deliller buldular. Bu mezarlarda balta ve hançer üzere metal silahların yanı sıra akik üzere taşların da bulunması, antik toplumun çok uzun vakit evvel hayli gelişmiş olduğunu gösteriyor.
Burada bulunan defin uygulamaları, burada yaşayan eski Tunç Çağı nüfusu ortasında bir dereceye kadar toplumsal katmanlaşma olduğunu göstermektedir.
Arkeologlara nazaran Al-Natah, Suudi Arabistan’ın kuzeyindeki benzeri çağlara ilişkin öbür yerleşimlerle benzerlik göstermektedir.
KARMAŞIK KENTSEL YERLEŞİMLER ORTASINDA BİR GEÇİŞ AŞAMASI
Ancak bilim insanları bu yerleşimlerin Levant ve Mezopotamya’daki çağdaş yerleşimlere kıyasla daha küçük ve sosyo-politik açıdan daha az karmaşık olduğunu söylüyor. Hasebiyle araştırmacılara nazaran el-Natah, “düşük kentleşme” durumunu ve göçebe pastoralizm ile karmaşık kentsel yerleşimler ortasında bir geçiş basamağını temsil ediyor.
Bilim insanları, “Komşu vaha merkezleriyle karşılaştırıldığında, Tunç Çağı’nda Kuzeybatı Arabistan’ın büyük ölçüde pastoral göçebe kümelerin hakimiyetinde olduğunu ve uzun uzaklıklı ticaret ağına entegre olduğunu öne sürüyoruz” açıklamasında bulundu.
Bulgu, öbür bölgeler daha süratli kentleşirken Kuzey Arabistan’ın Erken-Orta Tunç Çağı’nda misal küçük müstahkem kasabalarla dolu olduğunu gösteriyor.
Bilim beşerlerine nazaran bu kentler, baharat, buhur ve mürün Güney Arabistan’dan Akdeniz’e ticaretinin yapıldığı “tütsü yolu”nun temellerini atmış olabilir.
Bilim insanları, “Komşu vaha merkezleriyle karşılaştırdığımızda, Tunç Çağı’nda Kuzeybatı Arabistan’ın büyük ölçüde pastoral göçebe kümelerin hakimiyetinde olduğunu ve uzun uzaklıklı ticaret ağına çoktan entegre olduğunu öne sürüyoruz” tabirlerini kullandı.
