TÜİK’in 2024 verilerine göre her 10 çocuktan 1’i yeni bir giysiye ulaşamıyor: Çocuklara buruk bayram
Kurban Bayramı’na sayılı günler kaldı. Fakat yoksulluğun kıyısında yaşayan milyonlarca aile için bu bayram da buruk geçecek. Bayram sabahlarıyla özdeşleşen yeni kıyafetler, parlak ayakkabılar ve gülümseyen çocuk yüzleri, bu yıl da birçok haneye uğramayacak. Derin Yoksulluk Ağı, giysiye erişemeyen çocuklar için “Bir Kutu Bayram Mutluluğu” isimli yeni bir bağış kampanyası başlattı.
TÜİK’in 2024 yılı bilgilerine nazaran 15 yaş altındaki her 10 çocuktan biri maddi yetersizlik nedeniyle yeni bir giysi alamıyor. Lakin alanda çalışan uzmanlara nazaran gerçek tablo çok daha ağır. Derin Yoksulluk Ağı’nın kısa mühlet evvel açıkladığı yeni saha araştırmasına nazaran her iki çocuktan biri kâfi iç çamaşırına, dört çocuktan üçü ise ayakkabıya erişemiyor. Giysi yoksulluğu, sırf fizikî bir eksiklik değil, tıpkı vakitte çocukların toplumsal hayata iştirakini da görünmez biçimde engelliyor.
Artan enflasyonla birlikte bir çocuğu bayramlık giydirmek giderek lüks haline geldi. Alt gelir kümesine hitap eden bir mağazada kız çocuk elbisesi 750 ila 1200 lira, erkek çocuk pantolonu 800 lira, gömlek 600 lira, ayakkabı ise 1000 liraya kadar çıkıyor. Taban fiyatın 22 bin 104 lira olduğu bir ülkede, iki çocuğa bayramlık almak 4 bin lirayı aşıyor. Geçim uğraşı veren aileler için bu sayı, aylık mutfak sarfiyatından feda etmek manasına geliyor.
‘GİYSİ DEĞİL HAK MESELESİ’
Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo, yoksulluğun çok boyutlu bir kriz olduğunu vurguluyor: “TÜİK sayıları 7 milyondan fazla çocuğun yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altında olduğunu söylüyor. Lakin biz alanda bunun ötesindeyiz. Spor ayakkabısı olmadığı için vücut eğitimi dersine katılamayan, okul seyahatine gidemediği için konutta ağlayan, tek pantolonunu gece yıkayıp sabaha kurutmaya çalışan çocukların öykülerini dinliyoruz. Bu bir yoksulluk değil, bir hak ihlali.”
Foggo, bayram sabahlarının çocuklar için yalnızca giyinmek değil, “dışlanmadıkları” bir gün olması gerektiğini hatırlatıyor: “Kıyafet sırf bir kumaş değil. Toplumsal hayata dahil olmanın anahtarı. Bayram sabahı komşu çocukların şık giysilerine bakan ve ‘Ben neden giyemedim’ diye düşünen bir çocuğun iç sesi, bu ülkenin vicdanına dokunmalı.”
BİR KUTU BAYRAM SEVİNCİ
Çocukların temel giysi muhtaçlığını karşılamayı hedefleyen kampanyayı Derin Yoksulluk Ağı’ndan İrem Günşen şu sözlerle anlattı: “Sayılarla konuşuyoruz ancak her sayı bir çocuk. Birçoğunun sabah ‘Ne giyeceğim’ diye uyanmak zorunda olduğunu gördük. Bayram öncesi 5 bin liralık kıyafet çekleriyle çocuklara sırf bir gün değil, bir umut armağan etmek istiyoruz.”
FİYATLARI EL YAKIYOR
Kurban Bayramı’nın (6-9 Haziran) yaklaşmasıyla birlikte Türkiye genelinde kurban pazarları hareketlense de satışlar düşük. Ekonomik krizin derinleşmesi ve alım gücünün düşmesi, binlerce ailenin kurban kesmesini imkânsız hale getirdi. Küçükbaş kurbanlık fiyatları 8-25 bin TL olarak değişkenlik gösterirken büyükbaş kurbanlıkların fiyatı ise 90 bin TL’den başlayıp 250 bin TL’ye kadar çıkabiliyor. Bu fiyatlar, taban fiyatla geçinmeye çalışan ailelerin bütçesini çok aşıyor.
