Türkiye Büyük Millet Meclisi
İtilaf Devletlerinin işgaline direniş gösteren Türk milletinin oluşturduğu irade ile 23 Nisan 1920’de kurulan ve Türk milletinin verdiği anayasa yetkisiyle yasama misyonu yapan Türkiye Cumhuriyetinin anayasal devlet organıdır. Başka anayasal devlet organlarından üstün olmamakla birlikte yasama yetkisiyle yasa ve kanun hazırlar.
Mustafa Kemal daima Meclis-i Mebusan’ın İstanbul’da değil Ankara’da toplanmasını savunuyordu. Zira işgal atındaki İstanbul’da toplanmak riskli olmaktaydı. Ama Heyet-i Temsiliye’nin aldığı kararla İstanbul’da toplandı ve Meclis-i Mebusan üyelerini seçmek için seçim yapıldı. Her bölgede Müdafa-i Hukuki Cemiyeti temsilcileri kazandı. Bu seçimleri kazanarak yeni açılacak Meclis-i Mebusan’a üye olan bireylerle Heyet-i Temsiliye görüşme yaparak bu şahıslara Misak-ı Ulusal kararlarını kabul ettirdi. Meclis-i Mebusan’da yapılan çalışmalar sonucu Misak-ı Ulusal kararları kabul edildi.
Mustafa Kemal Meclis-i Mebusan’da lider seçilmek istiyordu. Ancak İngiliz işgal güçleri 18 Mart 1920’de Heyet-i Temsiliye milletvekillerini tutuklayarak sürgüne yolladılar. Bu tutuklamalarla bir arada Meclis-i Mebusan kapandı. Bunun üzerine Mustafa Kemal 21 Nisan 1920’de yayınladığı bir bildiri ile Meclisin Ankara’da toplanacağını duyurdu. 23 Nisan 1929 Cuma günü Hacı Bayram-ı Veli Camii’nde kılınan Cuma namazı sonrası dualarla Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı.
TBMM’ 120 milletvekili ile toplanmış ve vakitle 390 sayısına ulaşmıştır. Günümüzde 550 milletvekili temsil ediyor.
24 Nisan 1920 tarihinde ikinci toplantısında Mustafa Kemal Atatürk’ü Meclis Başkanı seçti.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Birinci Önergesi
• Hükümet kurmak hemen gereklidir.
• Süreksiz kaydıyla bir hükümet reisi atamak veya padişah vekili tanımak gerçek değildir.
• TBMM’nin üzerinde bir güç yoktur.
• TBMM yasama ve yürütme yetkisine sahiptir.
• Meclisten ayrılacak bir şura meclise vekil olarak hükümet işlerini görür.
• Meclis başkanı hükümetin de başkanıdır.
• Padişah ve halifenin durumu, bulundukları baskıdan kurtulduktan sonra meclis tarafından görüşülecek ve durumları hakkında karar verilecektir.
TBMM’nin Açılmasının Önemi
• TBMM’nin açılmasıyla yeni Türk Devleti kuruldu.
• ” Süreksiz bir resi tanımak hakikat değildir ” diyerek meclisin devamlılığını ve bağımsızlığını lisana getirmiştir.
• TBMM’nin üstünde bir güç yoktur denirken İstanbul Hükumeti yok sayılmıştır.
• İlk TBMM’nde güçler birliği unsuru ve ” Meclis Hükümeti Sistemi” kabul edilmiştir.
TBMM’nin Özellikleri
• TBMM Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasını sağlamıştır. Fevkalâde şartlarda çalışıp yorulan Birinci TBMM 1 Nisan 1923 tarihinde yenilenme kararı almış ve 11 Ağustos 1923 yılında İkinci TBMM açılmıştır.
Çocuk Bayramı adı
23 Nisan’ın Çocuk Bayramı oluşu tekrar TBMM’nin açılışıyla alakalı olmasına karşın, büsbütün farklı bir bayram olarak gelişmiş ve 1981 yılına kadar da o denli devam etmiştir. Bu Bayram 23 Nisan 1927’de Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin (günümüz Çocuk Esirgeme Kurumu’nun) o günü “Çocuk Bayramı” olarak duyurmasıyla başlamış kabul edilir.
Aslında Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin 23 Nisan’la ilgili çalışmaları daha evvelki yıllarda vardır ve hatta çocuklardan da kelam edilmiştir. Kurum, 23 Nisan 1923’te ulusal bayram için pullar bastırmış ve satmıştır. 23 Nisan 1924’te Hâkimiyet-i Ulusala gazetesinde “Bu gün Yavruların Rozet Bayramıdır” ibaresi yer almış, 23 Nisan 1926’da da tekrar tıpkı gazetede “23 Nisan Türklerin Çocuk Günüdür” başlıklı bir yazı kaleme alınmış ve bu yazıda cemiyetin bu günü çocuk günü yapmaya çalışarak hakikat yolda olduğu ve para kazanan herkesin bu gün cemiyete çocuklar için bağışta bulunması gerektiği vurgulanmıştır.
Ahmet Gürel
