Türkiye’nin hava savunma gereksinimleri ve AKP dönemi gerçeği: Boşa geçen çeyrek yüzyıl
Ülkeyi 23 yıldır yöneten AKP, Türkiye’nin hava savunma sistemleri konusundaki ihtiyacını bir türlü karşılayamadı. ABD ve Batılı müttefikleriyle bir türlü mutabakat sağlayamayan, ortak olunan projelerden çıkarılan Türkiye, “U dönüşü” ile Rusya’dan aldığı S-400 sistemlerini kullanamıyor, kendisinin geliştirmeye çalıştığı sistemlerde teknoloji açığı ve ekonomik kriz ile baş başa kalmış durumda.
Türkiye’nin savunma sistemlerinde takıldığı noktanın başında güç kümesi geliyor. Motor ve şanzıman sistemleri konusunda AKP iktidarı boyunca bir türlü ileri bir adım atılamadı. Altay tankı projesine siyasi taraftarlık katılmasının akabinde proje el değiştirmelerle gündeme geldi. Son kademede tankın güç kümesinin başlangıç olarak Güney Kore’den alınması, ilerleyen süreçte geliştirilecek motorun entegre edilmesi planlanıyor. Tıpkı zorluklar hava araçları için geçerli. Türkiye’nin geliştirdiği motorlardan sadece PD170 modeli insansız hava araçlarında faal olarak kullanılıyor. Üretilen öteki modellerde ise kalifikasyon evresi şimdi geçilebilmiş değil.
HAVADA NET AÇIK
Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana bu gereksinmesi net olarak daima var. Hava savunmada birincil araç olarak savaş uçakları görülüyor. Türkiye’nin bu mevzuda 1990’lı yıllarda yaptığı planlama AKP iktidarı devrinde bozuldu. 1980’lerin ikinci yarısında envantere giren F-16’lardan sonra yeni akın uçağı alınmadı. Planlamalara nazaran Türkiye, elindeki F-4 uçaklarını İsrail ile birlikte modernize etti ve 2020’li yıllara kadar kullanımda kalmasını sağladı. Bu tarihten sonra da ortak olunan F-35’lerin envantere girmesi bekleniyordu.
FETÖ’nün darbe teşebbüsünün akabinde, Türkiye-ABD ilgileri bozuldu, AKP hava savunma sistemleri için Rusya ile görüşmeye başladı, sonunda S-400’ler Türkiye’ye geldi. AKP iktidarı gelinen noktada yine ABD ile yakınlaşmış durumda. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Suriye’ye uygulanan ambargoların kaldırılması için etkin devreye girerken, Türkiye’ye uygulanan ambargolar için kamuoyuna yansıyan bir teşebbüs olmadı. Türkiye bir yandan Rusya’dan alınan S-400’leri kullanamıyor, bir yandan ortağı olduğu F-35 için ödediği parayı geri alamıyor. Bir yandan Eurofighter için Almanya’nın engellemelerini aşmaya çalışıyor, öteki yandan da kendi imkanlarıyla Kaan’ı üretmeye çalışıyor. Bu ortamda net olan bir şey var: Türkiye hava savunma kavramının birincil aracı olan taktik-taarruz uçağı konusunda tehdit algıladığı bütün ülkelerden geride bulunuyor. İsrail’in İran’a yönelik etkin olarak kullandığı görünmezlik özellikli F-35’ler, Yunanistan’ın envanterine de girmiş durumda.
TÜRKİYE OYALANDI
Türkiye hava savunma füze ve radar sistemlerinde AKP devrinde tam bir oyalanma içinde oldu. Tekrar 1990’lı yıllarda hazır alım için ihaleler açıldı. Lakin ihalelerde AKP döneninde tüm olmazlar denendi. Bu süreçte ABD’li ve Avrupalı müttefik ülkelerle kimi sistemler üzerinde muahede sağlanamadı, o denli bir noktaya gelindi ki, Çin’in sistemleri üzerinde de birkaç yıl görüşmeler sürdü ve sonlandı. AKP’nin füze fantezisi, mevcut tüm sistemlerle uyumlanma sorunu olan S-400 alımı boyutuna ulaştı. Türkiye parasını verdiği halde kullanamadığı füzeler, tekrar ödemesini yaptığı halde alamadığı savaş uçaklarının akabinde kendi projelerini geliştirme arayışında. AKP’nin dış siyasetteki öngörüsüzlüğü, savunma sistemlerindeki gecikmeyle birleşmiş durumda. Artık, Türk savunma endüstrisi, bir an evvel sonuç alınabilmesi için kayıtsız şartsız desteklenmeli.
