Uzmanlar, Atatürk Cumhuriyeti’ni anlattı: “Emperyalizm ve gericilik, Cumhuriyet ile reddedildi”
101 yıl evvel bugün tarihimizin en büyük eşiklerinden biri aşılarak Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. Irk, etnisite, mezhep üzere farklılıkları reddetmeden yurttaşların eşitliği temelinde kurumsallaşarak adalete ve eşitliğe yer yaratan cumhuriyeti, Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu ve Siyaset Bilimci Dr. Abdullah Kehale Cumhuriyet’e kıymetlendirdi.
Cumhuriyetin, Türkiye’nin son yüzyılını temsil eden bir kavram haline geldiğini ve Osmanlı-Türk Anayasacılığında, 1923 öncesinde siyasi bir akım olarak cumhuriyetçi bir damar bulunmadığını belirten Prof. Dr. Kanadoğlu, “Cumhuriyetin Türkiye’ye mahsus manası incelenirken Türk İhtilalinin dinamiklerinden emperyalizmle mücadele/ulusal kurtuluş çabası dikkate alınmalıdır. Çünkü Cumhuriyet’in kuruluşu bu kurtuluşa eşlik etmiştir. Ulusal bağımsızlık da cumhuriyetin bir ögesini teşkil etmektedir. İşgalci emperyalist güçlerin manda ve himaye altında idaresi sürdürebilme önerisi cumhuriyetçi saiklerle reddedilmiştir” dedi.
“ÇAĞDAŞLAŞMANIN GÜVENCESİ”
Ana maksadın bireylerin özgür ve eşit kaidelere sahip olduğu yurttaşlık prensibine dayalı bir cumhuriyet olduğunun altını çizen Kanadoğlu, “Bu maksat, yarı sömürge köylü devleti yerine 20. yüzyılın toplumunu kurmak olarak da tabir edilebilir. Yurttaşı yaratmak, kimlikleri yok ederek değil, bunun üzerine bir üst kimlik olan yurttaşlığa bağımlı kılarak mümkün olacaktı. Cumhuriyet’in iki temel ögesi laik ve ulusal kimliktir” tabirlerini kullandı. 2007 Anayasa değişiklikleri ile mevcut parlamenter rejim, yarı başkanlığa dönüştüğünü, 2017 Anayasa değişiklikleriyle maddi manada cumhuriyetin içinin boşatıldığını, geriye yalnızca formu bir cumhuriyet kaldığını belirten Prof. Dr. Kanadoğlu, “Buna rağmen cumhuriyet dışındaki rejimlerin geniş toplumsal kısımların talepleri karşısında süreklilik kazanamayacağını değerle vurgulamak gerekmektedir. 101. yılında Cumhuriyet İhtilali, her şeye karşın çağdaşlaşmanın garantisi olarak geniş bir toplumsal dayanakla varlığını sürdürmektedir.
CUMHURİYET VE DEMOKRASİ
Atatürk’ün “Benim cumhuriyetten anladığım demokrasidir” kelamıyla cumhuriyete ve demokrasiyle bakışını ortaya koyduğunu vurgulayan Siyaset Bilimci Abdullah Kehale, “Ulu lider bu hassaslığının lafta olmadığını uygulamalarla da göstermiştir. Örneğin dönemin Milli Eğitim Bakanı seçiminde o zamanki yasaya nazaran Meclis Liderinin iki aday önerisi sunup o iki bireyden biri seçilebilirken üçüncü ve muhalif öteki birisinin oylamayı kazanması üzerine seçim yenilenmiş ve tıpkı sonuç sonrası kazanan adayı makamında ağırlayıp tebrik etmiştir. Günümüz Türkiye’sinde bu türlü bir olayın gerçekleşme mümkünlüğü sıfırdır” dedi. Ortadoğu’da yaklaşan tehlikeyi ve ülkemiz bütünlüğünün tehdit altında olduğunu hiçbir siyasi çıkar gözetmeksizin hakikat tanımlayarak gerekli tedbirleri alma sorumluluğunun siyasilerde olduğunu tabir eden Kehale, kelamlarına şöyle devam etti:
“YUGOSLAVYA’YI UNUTMAMALI”
“Türkiye Cumhuriyeti, farklılıkları reddetmeden ortak kıymetler üzerinde kurumsallaşan bir ulus devlettir. Bu yapı, birlik ve bütünlüğün teminatıdır. Yugoslavya’nın farklılıklar üzerinden kurumsallaşmanın bedelini parçalanarak ödediğini unutmamak gerekir. Vakit, İngiliz mandasını savunan İngiliz Muhipleri Cemiyeti, Amerikan mandasını savunan Wilson Prensipleri Cemiyeti üzere oluşumların uzantılarından medet umma vakti değildir. Vakit, anayasanın değişmez ve değişmesi teklif edilemez birinci 4 hususunu değiştirmek için maskeleri altında yırtınan numaracı cumhuriyetçilerin asıl yüzlerini görmek ve ona karşı çıkma vaktidir. Cumhuriyete sahip çıkmak bunu gerektirir.”
