Yapay zeka şirketleri büyük değer kaybetti
Bu yılın birinci çeyreğinde dünyanın en kıymetli yapay zeka şirketleri ortasında Apple, global çip üreticisi Nvidia ve Microsoft’un önünde yer alarak 3,27 trilyon dolarla dünyanın en bedelli şirketi olarak yerini korudu.
Sıralamada Microsoft 2,8 trilyon dolarla ikinci ve Nvidia 2,68 trilyon dolarla üçüncü basamakta yer aldı.
Listede sıralı olarak 1,9 trilyon dolarla Alphabet (Google), 1,5 trilyon dolarla Meta Platforms, 848 milyar dolarla Tesla, 395 milyar dolarla Oracle, 226 milyar dolarla IBM, 201 milyar dolarla Palantir ve 164 milyar dolarla Adobe yer aldı.
GEÇEN YIL YAPAY ZEKA DEVLERİNDEN YALNIZCA ADOBE KAYBETTİRDİ
Yapay zeka devleri 2024’te borsada müspet bir seyir izledi. Kelam konusu periyotta Nasdaq 100 endeksi, yapay zeka yatırımları, güçlü teknoloji bilançoları ve enflasyon beklentilerinin yavaşlamasıyla yükseliş gösterdi. Yapay zeka şirketleri gelirlerindeki yükselişle öne çıkarken, ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz indirimi beklentileri de risk iştahını destekledi. Yıl boyunca teknoloji dalındaki yenilikler Nasdaq’ın performansına taraf veren bir öteki kıymetli bir öge olarak öne çıktı.
Yapay zeka devleri geçen yıl Adobe hariç bedel kazandı. Kıymet kazanan şirketler sırasıyla Palantir yüzde 340, Nvidia yüzde 171, Meta Platforms yüzde 65, Tesla yüzde 63, Oracle yüzde 58, Alphabet yüzde 35, IBM yüzde 34, Apple yüzde 30, Microsoft yüzde 12 olurken, Adobe yüzde 25,5 geriledi.
İLK ÇEYREKTE YAPAY ZEKA DEVLERİNDEN YALNIZCA 2’Sİ BEDEL KAZANDI
Yılın birinci çeyreğinde Nasdaq 100 endeksi ve yapay zeka şirketleri, yüksek faiz beklentileri, yapay zeka dalındaki rekabet tasaları ve ticaret siyasetlerine dair belirsizliklerin tesiriyle dalgalı bir seyir izledi. Bu periyotta açıklanan makroekonomik datalar, Fed’in faiz indirimlerini geciktireceği beklentisini artırırken, teknoloji paylarında de satış baskısına neden oldu.
Öte yandan, Çin merkezli DeepSeek‘in düşük maliyetli yapay zeka modeli, sektör lideri şirketlerin pazar payını kaybedebileceği tasası nedeniyle 27 Ocak’ta Nasdaq 100’de yılın en sert günlük düşüşlerinden biri yaşandı.
Aynı periyotta, Trump idaresinin açıkladığı geniş kapsamlı ithalat tarifeler, global büyüme üzerinde telaşları artırdı. Bu periyotta Fed’in para siyasetinde temkinli duruşunu sürdürmesi de risk iştahını törpülerken, tüm bu gelişmeler Nasdaq 100’deki üst istikametli ivmeyi sınırladı.
Yılın birinci çeyreğinde kelam konusu şirketlerin 2’si kıymet kazanırken 8’ini kıymet kaybetti. Palantir yüzde 14, IBM yüzde 11 artarken, Tesla yüzde 35, Alphabet ile Nvidia yüzde 18, Oracle yüzde 15, Adobe yüzde 13,3, Apple yüzde 13, Microsoft yüzde 10 ve Meta Platforms yüzde 1,5 kıymet kaybetti.
“Yapay zeka süreksiz bir olgu değil, kalıcı bir devrim”
Berenberg Kıdemli Ekonomisti Dr. Felix Schmidt, yaptığı değerlendirmede, 2024 yılında Nasdaq 100 endeksinde görülen yükselişte yapay zekanın değerli bir rol oynadığını lakin bu rallinin sadece tek bir faktöre indirgenemeyeceğini belirtti.
Schmidt, yapay zekanın 2024’te bilhassa bilişim kesimindeki payları destekleyen ögelerden biri olduğunu belirterek, “Ancak düşen enflasyon, Fed’in faiz indirimleri, güçlü ABD iktisadı ve Donald Trump’ın tekrar lider seçilmesi de bu yükselişi destekleyen öteki faktörlerdi.” dedi.
Trump’ın seçim zaferinin akabinde piyasaların vergi indirimleri ve düzenlemelerin gevşetilmesini beklediğini bildiren Schmidt, “Bu optimistlik kısa sürdü. Trump’ın gümrük tarifeleriyle yarattığı kaos, piyasalardaki coşkuyu gölgeledi” değerlendirmesinde bulundu.” sözünü kullandı.
Schmidt, yapay zekanın gelecekteki ekonomik yapı üzerindeki tesirlerine ait olarak ise şunları söyledi:
“Yapay zeka, içten yanmalı motor üzere genel hedefli bir teknolojidir. Gelecek yıllarda ekonomileri ve toplumları dönüştürecek. Bu süreksiz bir olgu değil, kalıcı bir ihtilaldir ve birinci etapta çip üreticileri ve yazılım geliştiricileri yarar sağladı. Lakin gelecekte daha fazla bölüm, yapay zekayı kullanarak verimliliğini artıracak ve bu dönüşümden faydalanacak.”
“Trump global ekonomiyi bu tarife kaosuyla daha fazla sarsmamalı”
Dr. Felix Schmidt, 2024’teki yükselişin tepe yapıp yapmadığına dair değerlendirmelerde bulunarak, yapay zekanın piyasalarda tesirli olmaya devam edeceğini belirtti.
Ancak, ABD’li teknoloji devlerinin bu alanda uzun mühlet tek başına hakim olacağına dair fikrin sarsıldığını kaydeden Schmidt, “DeepSeek üzere yeni teknolojilerin piyasaya girmesiyle birlikte rekabet artıyor. Bu da, yeni oyuncuların pazarda yer bulabileceğini gösteriyor. Kazananları ve kaybedenleri belirlemek için şimdi çok erken.” tabirlerini kullandı.
Schmidt, 2025 yılında da yükselişin devam edebilmesi için siyasi ve ekonomik istikrarın ehemmiyetine dikkat çekti.
Piyasalarda şu anki en büyük kaygının Trump’ın gümrük tarifesi siyasetlerinin olduğuna işaret eden Schmidt, şunları kaydetti:
“Bu siyasetler yalnızca belirsizlik yaratmıyor, birebir vakitte ABD’de enflasyonun tekrar yükselmesine yol açabilir. Bu durum, Fed’in faiz indirimlerini durdurmasına ya da hatta faiz artırmasına neden olabilir. Bu da hem iktisat hem de piyasalar için olumsuz olur. Trump global ekonomiyi bu tarife kaosuyla daha fazla sarsmamalı. Ne kadar erken bu yaklaşımından vazgeçerse, pay senedi piyasaları açısından o kadar olumlu olur.”
